Sivas Kongresinde faal rol oynayan, Anadolu Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti üyelerinden olan Mazhar Müfit Kansu hatıralarını yazdığı “Erzurum’dan Ölümüne Kadar Atatürk’le Beraber” kitabında Sivas Kongresi’ne dair şöyle anekdot aktarıyor:
“Murahhaslar (delegeler) konuşuyor, manda fikrinin şiddetle aleyhinde bulunuyor, tam istiklal ve bütünlüğüne sahip olmayan bir Türkiye’nin yaşamasının imkansız olduğu ifade ediliyordu.
Hikmet isminde askeri tıbbiye talebesi biri vardı. Sivas Kongresine askeri tıp talebesi delegesi olarak katılmıştı.
Birden heyecan kesilmiş olarak yüksek sesle ‘Paşam, murahhası bulunduğum tıbbiyeliler beni buraya istiklal davamızı başarmak yolundaki mesaiye katılmak üzere gönderdiler. Mandayı kabul edemem. Eğer kabul edecek olanlar varsa, bunlar her kim olurlarsa olsun şiddetle ret ve takbih ederiz. Farzı muhal, manda fikrini siz kabul ederseniz sizi de reddeder, Mustafa Kemal ‘vatan kurtarıcı değil, vatan batırıcısı’ olarak adlandırır ve tel’in ederiz’ diye bağırdı.
Bu gencin yürekten kopup gelen bu sözleri karşısında hazirunun bir çoğunun gözleri yaşarmıştı. Mustafa Kemal Paşa da müteheyyiç olmuştu, heyecanlı bir sesle...