Nereden nereye…
Daha düne kadar uçak krizi yüzünden kanlı-bıçaklı olduğumuz Rusya ile bugün geleceği şekillendirmeye çalışıyoruz. Sözde “stratejik ortağımız” Amerika ile de itişip kakışıyoruz.
Moskova ile sürdürdüğümüz telefon görüşmeleri ve karşılıklı ziyaretler, pek çok konuda önemli mesafeler almamıza yol açmış durumda. Biliyorsunuz, kısa bir süre önce Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov,Antalya’daydı. Suriye konusu enine boyuna masaya yatırıldı. Bazı konular olgunlaştırıldı.
Lavrov’a öncelikle Halep konusunda adım atmayı önerdik. “Bir insani yardım koridoru açalım”dedik:
-Ateşkes sağlayıp, sivilleri tahliye edelim.
Rus tarafından sıcak bir yaklaşım geldi. Konu enine boyuna görüşüldü, bazı noktalarda belli bir aşama da kaybedildi. Şimdi ise, Başbakan Binali Yıldırım ile birlikte Rusya’dayız. Konuyu olgunlaştırmaya çalışacağız. Anlaşma sağlanırsa, Rusya’nın Suriye’deki operasyonları duracak. Esad’ın rejim güçleri dizginlenecek. Öncelikle insani problemler çözülecek.
Tabii, Türkiye’nin hedefi bununla sınırlı değil. Asıl amaç, Suriye genelinde bir ateşkese ulaşabilmek. Eğer Rusya ile anlaşılabilirse, bu sağlanabilir. Çünkü, Rusya Esad’ı kontrol ediyor, biz de muhalifleri. Önümüzdeki dönemde, geçtiğimiz Cenevre görüşmeleri benzeri bir süreç tesis edilebilirse, buna şaşırmamak gerek. Gelişmelere bakılırsa, tarafların karşılıklı masaya oturacağı 4. Cenevre Süreci hayal değil.
***
Aslında Suriye konusu bizi olduğu kadar Rusya’yı da rahatsız ediyor. Ruslar, en basitinden oraya çuvalla para harcıyor. Üstelik, bunu da başında ciddi ekonomik problemlerin bulunduğu bir dönemde yapıyor.
Avrupa’dan Rusya’ya yönelik olarak uygulanan ekonomik ambargo devam ediyor. Ayrıca, petrol ve doğalgaz ihraç eden ülkeler, fiyatları yükseltmek için üretimi kısma kararı aldılar. Bu durum, Rusya’nın eline geçen paranın daha da azalması anlamına geliyor. Doların yükselmesi, bizim gibi Rusya’yı da vuruyor.
Ruslar, doğal olarak, böyle bir ortamda Suriye’ye daha fazla para akıtmak istemiyorlar. Eğer başarılabilirse… Rusya ile Türkiye bir araya gelip, Suriye konusuna bir çözüm bulabilirse… Bunun çok derin anlamları olacak. Böyle bir gelişme, ABD’nin devreden çıkması demek. “Süper gücün” karizması çizilecek, bölgeden silinip gidecek.
***
Türkiye-Rusya yakınlaşması, bir başka alanda da önemli sonuçlar verebilir. Rusya, Kıbrıskonusunda da devreye girerse buna kimse şaşırmasın.
Çünkü, bunu biz istedik. Antalya’da Lavrov’a, “2016 yılı bitmeden Kıbrıs’la ilgili bir plan oluşturulması konusunda bize destek olun” dedik. Lavrov da Türkiye’nin bu talebine olumlu yaklaştı.