Bu aralar kafayı kagıt havlu fiyatlarına taktım. Biri diyor ki "Benim ürünüm kaliteli", öteki diyor ki "Benimki çok hesaplı" (ucuz).
Karsılastırmak için önce ortak bir nokta bulmak gerekiyordu. Mesela 100 gram kagıdı kaça satıyorlar? Eger markaları 100 grama indirgersek, en temel fiyat ortaya çıkacaktı.
Olayı karmasık hale getirmemek için bir pahalı, bir de ucuz ürün seçtim. Bunlar farklı market zincirlerinde satılıyordu. Iste yaptıgım hesap...
* Pahalı olanın 6 ruloluk paketi 16 lira 90 kurustu. Demek ki bir rulo 2 lira 82 kurusa geliyordu. Satın alıp rulolardan birini tarttım. 161 gram çıktı. Yani firma, 100 gram havluluk kagıdı bana 1 lira 75 kurusa satıyordu.
* Ucuz olanın 6 ruloluk paketi ise 6 lira 45 kurustu. Yani rulosu 1 lira 8 kurustu. Bir rulo 138 gramdı. Firma, 100 gram havluluk kagıdı bana 78 kurusa satıyordu.
Yani "Kaliteli oldugum için fiyatım fazla" diyen markalasmıs ürün, "Benimki ucuz" diyenden, yüzde 124'daha pahalıydı. Birine 100 lira öderseniz, digerine 224 lira ödüyordunuz.
Kalite meselesi: Peki bu "kalite" sözü nereden çıkıyordu? Aslında kullanılan kagıtlar aynı. Fark, sunum seklinden kaynaklanıyor: Ucuz ürün, rulosunu "çift kat" olarak, pahalı olan "üç kat" olarak pazarlıyor.
Tabii ki üç katlının eldeki hissi daha hos, daha tok... Ancak bu psikolojik bir üstünlük... Gündelik kullanım açısından aralarında ciddi bir fark yok: Büroda, mutfakta, banyoda, üç katlıyla yaptıgın hemen her isi, iki katlıyla da yapıyorsun.
"Ben illa da üç kat isterim" diyenler çıkabilir. 100 gramı 78 kurus olan ucuz ürünü, iki degil de üç kat halinde kullanırsanız 1 lira 17 kurusa geliyor. Bu hesapla dahi kaliteli ürün hala yüzde 50 daha pahalı oluyor.
Özetin özeti: Tüketici, marka kagıt havluya, sartlara baglı olarak, yüzde 50 ila yüzde 124 daha fazla ödüyor. Görüs ve yorumlarınıza arz ederim.
Not: Durumu bir arkadasıma anlattım. "Ben kiloluk havluları da merak ediyorum" dedi. Hay hay!
* "800 gram" oldugunu söyleyen ürüne 7 lira 90 kurus verdim. Evde tarttım 770 gram geldi. Yani 100 gramı 1 lira 3 kurus.
* "Bir kilo" oldugunu söyleyen ise 8 lira 95 kurustu... Ölçtüm, 980 gram çıktı. Onun 100 gramı 91 kurus.
Sonuçta ikisi arasında 12 kurus fark var. Yani "800 gr" olan yüzde 13 daha pahalı. Ancak kagıtlar birbirinden farksız!
***
Türkçe mi, Türk Dili mi?
Bazı sözleri, ibareleri kanıksamışız, üstünde düşünmeden kullanıyoruz. Geçen gün, evdeki "Atatürk ve Türk Dili" adlı kitap gözüme takıldı.
Niye "Atatürk ve Türkçe" değil de, "Atatürk ve Türk Dili"? Niye "Türkçe ve Türkçe Edebiyat Bölümü" demiyoruz da, "Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü" diyoruz?
Soracaksınız: "Türk Dili ile Türkçe aynı şey değil mi?" Bence tam değil. Az da olsa fark var. Türk Dili, "Türklere ait dil" demek. Yani "etnik grubu" öne çekiyor. Sanki önce Türk var, sonra onun dili olan Türkçe varmış gibi.
Halbuki bir etnik grubu, bir kavmi, bir milleti kuran, oluşturan, ona kimliğini veren en önemli öge dildir. Tarihi açıdan, önce dil gelir, sonra o dili