Kartal’da çöken bina haberlerine hem
mahkemece hem de RTÜK tarafından yasak getirilmesi beni çok
şaşırttı:
Olayda ne “Milli Güvenlik”, ne
“Kamu Düzeni” ne “Halkın Tahriki” ne
“Müstehcenlik” ne de “Şiddet/ Vahşet”
gibi öğeler vardı.
Olay kabaca “fırsatçı/oportünist”
siyasal iktidarların seçim önceleri gecekondular için çıkardıkları
imar aflarının trajik bir sonucuydu.
Öyle anlaşılıyordu ki, tam Belediye Seçimleri
öncesinde oy avcılığı için yeni bir “İmar Barışı”
uygulaması başlatan iktidar, bu uygulamasının trajik sonuçlarından
biriyle yüzleşmekten çok rahatsız olmuştu.
Ayrıca sonradan ortaya çıktığına göre, 21
insanımızın hayatına mal olan bina, bu iktidara uzanan birtakım
ilişkilerle inşa edilmişti.
***
Aslında bu yasakçı tutum ve
davranışın bir adı var:
Bilmesinlercilik deniyor
buna!
Kısacası “Bizden başka kimse
bilmesin” diyenler için üretilmiş bir
terim.
İngilizce adı
“Obscurantism”.
***
Terim, Hıristiyan softaların tutum ve
davranışları için üretilmiş:
1500’lerde Hıristiyan softalar, İncil ve ona
dayalı olanların dışındaki kitapların, özellikle de Yahudilikle
ilgili olanların yakılmalarını önermişler; terim önce onlar için
kullanılmış.
Daha sonra, yine din adamlarının tekelci
“sadece biz biliriz” tavrına karşı
genişletilmiş:
Terim sadece yasakçıları
kapsamıyor; muğlak ifadelerle ve
anlaşılmaz kavramlarla gerçekleri
gizleyenler ve saptıranlar için de
kullanılmaya başlanmış.
Örneğin, Aydınlanmacı düşünürler, kendilerine
karşı çıkan gerici dincileri böyle tanımlıyorlar.
İncil’in Latince dışında başka bir dilde
okunmasını istemeyenleri, dini kavramları kendi tekellerinde tutmak
isteyenleri, her türlü bilginin geniş kitlelerce paylaşılmasına
karşı çıkanları da kapsıyor.
Sonuçta, ilk olarak kendi
vaazları dışındaki dini bilgilerin,
sonradan her türlü bilginin, geniş
kitlelere yayılmasını engellemek
isteyenlerin yaptıklarına verilen bir isim
haline gelmiş Obscurantism,
Bilmesinlercilik.
İnternette bir araştırma
yapıldığında Obscurantism karşılığı olarak
“Bilmesinlercilik”, “Gericilik”,
“Bilgisizlik taraftarlığı”, “Örümcek
kafalılık”, “Özgür düşünce karşıtlığı”,
“Belirsizlik”, “Anlaşılmaz olma durumu”,
“Gelişme ve entelektüel ilerleme karşıtlığı” gibi
açıklamalar görülüyor.
***