“Basiret”, mevcut durumu doğru
değerlendirerek geleceğe en uygun olan tutum ve davranış biçimini
seçebilme yeteneğidir. Türk Dil Kurumu internet sitesine
bakarsanız şu karşılıkları görürsünüz:
“Gerçekleri yanılmadan görebilme yeteneği,
uzağı görüş, seziş, anlayış, kavrayış, sağgörü,
vizyon.”
TDK, örnek olarak da Falih
Rıfkı’nın bir cümlesini alıntılamış:
“Kanal’ı müdafaa edenler, yüz millik cephe
üzerinde çok basiretle vazife görmeye mecbur
idiler.”
***
Ben de “Basiret” sözcüğünü olumsuz
biçimiyle kullanarak birkaç örnek vereyim:
Deniz Baykal’ın basiretsizliği
1999 seçimlerinde CHP’yi Meclis dışında bıraktı.
Erdoğan/AKP iktidarının
basiretsizliği, toplumun ortak değerlerini ve Türkiye Cumhuriyeti
Devleti’ni yıktı; kendi yönetimini zora soktu.
Kılıçdaroğlu ve
İnce, basiretsizlikleriyle CHP’yi
eritiyorlar.
***
Annem, göz göre göre yanlış yaptığı
zaman “Basiretim bağlanmış” derdi.
Bu anlamda “Basiret”, gerçekleri ve bu
gerçeklerin sonuçlarını görmek anlamını
taşıyor!
İnsanın basireti neden
bağlanır?
1) Korkudan:
Erdoğan/AKP iktidarının her önüne geleni PKK ve
FETÖ’cülükle suçlayıp“Terör örgütüne üye olmadan yardım
etmekle” cezalandırmasından korkanlar, sahtekârların
“Banka hesabınız terör örgütü tarafından kullanıldı”
iddiasından korkup, paralarını dolandırıcılara
kaptırıyorlar.
Koltuklarını kaybetmekten korkan politikacılar,
basiretleri bağlandığı için, ülkeye, partilerine ve kendilerine
zarar veriyorlar.
2) Açgözlülükten:
Sahtekârların en çok kullandıkları yöntem,
kurbanlarının açgözlülüğünden yararlanıp insanları, ucuza mal veya
karşılıksız para beklentisi ile dolandırmaktır.
Politikacılar, kudrete, paraya, iktidara
doymadıklarından basiretleri bağlanıyor ve yaptıkları yanlışları
görmüyorlar.
3) Telaştan:
Sınırlı olanaklar, para, kaynak veya zaman
baskısı altında iş yapanların, telaştan, aceleden, basiretleri
bağlanıyor; gerekli ihtimalleri hesaplamadan veya önlemleri almadan
yaptıkları işler başarısız oluyor.
Lider olmak için acele eden veya oturdukları
koltuğu koruma telaşında olan politikacıların da bu nedenle
basiretleri bağlanıyor.
4) Aşktan:
Aşktan gözü kör olan insanın basireti
bağlanıyor; sonradan pişman olduğu pek çok yanlış karar
veriyor.
Koltuk aşkı politikacıların basiretlerini
bağlıyor; birçok yanlış kararın altına imza attırıyor.
***