Çağdaş yargı aşağıdakilerden hangisini
korur?
Birey...
Devlet...
Rejim..
Hiçbiri...
Hepsi...
***
Bu soru hocalık hayatımda hemen hemen hiç kullanmadığım,
“tuzaklı” bir sorudur:
Tuzak, “Çağdaş” sözcüğünde yatmaktadır!
Ama tuzağı görebilmek için, önce işin geneline bakmak
gerekir:
Yargı, tarih boyunca daima, her ülkede, o ülkedeki rejimi
korumuştur!
En klasik örnekler, ortaçağda Hıristiyanlığın emrinde olan
engizisyon ile Osmanlı’nın Şeriat Mahkemeleridir.
Yakın tarihteki aşırı örnekler, birbirinden çok farklı olmakla
birlikte, Nazi Almanyası’nda Hitler’e bağlı olan, onun gibi düşünen
ve davranan yargı ile,
ABD’deMacCarthy dönemindeki uygulamalara göz
yuman yargıdır.
***
Şimdi gelelim sorunun tuzağı olan “Çağdaş yargı”
terimine:
“Çağdaş yargı”, yukarda açıkladığım temel kurala göre “çağdaş
rejimin” emrindedir...
Peki, “Çağdaş rejim” nedir?
Demokrasi ve insan hakları.
O halde hem genel hem de güncel olan doğru
yanıt:
“Çağdaş yargı, demokrasiyi ve insan haklarını korur”
biçiminde olmalıdır:
1) Demokratik rejimi herkese
karşıkoruyacak.
2) Hukuk devletini, herkese ve özellikle de
iktidarlara karşı koruyacak.
3) Bireyin temel hak ve
özgürlüklerini de devlete karşı koruyacak.
Yazının başındaki sorunun doğru yanıtı
“Hepsi”dir.