Bir bilim terimi ama "şu takım mı kazanacak bu takım
mı, yoksa maç berabere mi bitecek"tahminleriyle ilgili değil.
İtalyan komiği Toto'nun filmlerini seyrederken de
kullanılmıyor,İtalyan şarkıcısı Toto Cutugno'yu dinlerken
de...
Mantık ve "retorik" biliminde kullanılan bir terim:
"Tautology".
Üç ayrı tanımı var. Bir: Her daim doğru olan bir ifade. "Yağmur
ıslatır" gibilerden. İki: Sözün gereksiz, herhangi bir ek bilgi
içermeyen şekilde tekrar kullanımı. Üç: Tartışmaya hiçbir şey
katmayan çok bariz bir iddia. (Demirel'in "hükümet
istifa edecek mi" sorusuna "bu hükümet cumhuriyet
hükümetidir" cevabını vermesi gibi.)
Totolojiyle demagoji çoğu zaman el ele verirler.
Ülkemizde totolojinin tartışılmaz üstadı Kemal Kılıçdaroğlu'dur.
Üstadın "cumhuriyetolmasaydı ben Cumhuriyet Halk
Partisi'ne genel başkan olamazdım" şeklindeki vecizesi
meşhurdur.
Cumhuriyet olmasaydı onun bir de partisi olamazdı tabii.
Fakat acaba Meşrutiyet Halk Partisi diye bir parti kurulamaz
mıydı?
Hani şöyle İttihatçı subayların kuracağı bir bürokrat partisi?
Ona rakip olarak da halktan çıkacak bir Osmanlı Adalet ve Kalkınma
Partisi?
Mümkündü.
Peki, sistem karşıtı, cumhuriyet isteyen, muhalif bir CHP?
Demokrasi varsa niçin olmayacakmış?
Peki, Tunceli'nin (o zaman Tunceli olmayacağına göre Dersim'in) bir
köyünden çıkmış kavruk bir bebe de bu partinin başına geçemez
miydi?
Bürokrasiye "intisab etmek" şartıyla niçin olmasın? Totoloji
sevenler ikide bir şunu öne sürerler: Cumhuriyet olmasaydı
Kayserili bir tornacının oğlu, Rizeli bir kaptanın oğlu
cumhurbaşkanı olamazdı...
Fakat o Kayserili ve o Rizeli politikaya da mı atılamazlardı?
Meclis-i Ayan üyesi olamazlardı belki (Osmanlı senatosu) ama
Meclis-i Mebusan üyesi de mi olamazlardı?
Seçim kazanırlarsa sadrazam olamazlardı diyecek var mıdır?
Olamazlardı diyen, bana, Selanik Postanesi'nin telgraf memuru
Edirneli Talat'ın bir imparatorluğa nasıl önce Dahiliye Nazırı,
sonra da Vezir-i Azam olabildiğini açıklasın.