Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Bürksel'deki NATO Zirvesi'nden
dönüşünde aralarında SABAH Genel Yayın Yönetmeni Erdal Şafak'ın da
bulunduğu medya temsilcilerine gündemi değerlendirdi. İşte
Erdoğan'ın Zirve ve NATO'da adil külfet paylaşımı tartışmalarıyla
ilgili değerlendirmeleri, FETÖ'yle mücadele, AB ile ilişkiler, yeni
hükümet sistemi, Suriye meselesi ve bölge ülkeleriyle ilişkilerle
ilgili söylediklerinden çarpıcı alıntılar;
Zirve içeriği itibariyle başarılı geçti. Terörle mücadelede
müttefik ve ortaklarımızdan terör örgütleri arasında ayrım
gözetmeksizin tam destek ve dayanışma beklediğimizi vurguladık. İki
günlük zirvenin birinci gününde külfet adil paylaşımı konusunda
Türkiye'nin üzerine düşen sorumlulukları fazlasıyla yerine
getirdiğine işaret ettik. Müttefiklerin güvenlik kaygılarının
ciddiyetle ele alınmasının zorunluluğunu, bunun güvenliğin
bölünmezliği ilkesinin gereği olduğunu belirttik. Irak konusunda da
NATO'nun Irak'ta başlatacağı eğitim misyonuna komutan
yardımcılığını üstlenecek olmamız bu ülkenin güvenliği ve
istikrarına atfettiğimiz önemin ve NATO'YA taahhüdümüzün somut bir
tezahürüdür. Askeri risklerin azaltılması ve şeffaflığın sağlanması
amacıyla Rusya ile siyasi ve askeri diyaloğun canlandırılması
gereğine de işaret ettik. NATO-Avrupa Birliği işbirliğinin
uzlaşılan çerçevede geliştirilmesine desteğimizi teyit ettik.
Avrupa Birliği'nin savunma ve güvenlik konularında ülkemize yönelik
taahhütlerini yerine getirmesi gerektiğini de vurguladık.
Başkan Trump'ın "Biz Gayri Safi Milli Hasıla'nın yüzde 4.2 oranında
NATO'ya destek veriyoruz. Burada o kadar zengin ülke var ki
bunların bir kısmı hala yüzde 1'in altında. Biz ABD olarak bu
sıkıntıları üstlenmek durumunda değiliz" gibi bir yaklaşımı oldu.
Türkiye'ye yönelik bir şey söylemiyorlar. Türkiye'nin şu anda
desteği 1.8. Malzeme ve mühimmat konusundaki harcamalarımız 30
milyar dolar. Türkiye bu noktada daha iyi bir konumda. Bunu
artırarak devam ettirmeyi hedefliyoruz. Savumada atmamız gereken
adımları zaten atıyoruz. NATO bu yönüyle ülkemize karşı olumlu
bakıyor. 5-6 ülke bu yüzde 2'lik orana yaklaşmış veya aşmış
durumda. Obama döneminde konulan hedef 2024'e kadar bütün ülkeler
GMSH'nin yüzde 2'ye çıkmasıydı. Biz Kosava ve Afganistan gibi
önemli NATO operasyonlarında kilit roller oynuyoruz. İttifak
içindeki merkezi konumumuz devam ediyor.
Sayın Trump ile Menbiç ve F-35'ler konusunu ele aldık. Menbiç
anlaşması planlandığı gibi ilerliyor. Asıl hedefimiz ABD'nin PYD ve
YPG'yle ilişkisini kesmesi. Şu an o görüntü yok. Gündemdeki şey
PYD-YPG'nin Fırat'ın doğusuna gitmesi ve yüzde 90'ı Arap olan
Menbiç'e oranın gerçek sakinlerinin yerleşmesini sağlamak. F-35'ler
konusunda da son taksitle birlikte 900 milyon doları ödemiş
olacağız. Sayın Trump bana bu anlaşmanın aynen uygulanacağını,
konuyla ilgili talimatları verdiğini Kongre'ye mektup gönderdiğini
ve yaptırıma karşı olduğunu bildirdi.
İkili ilişkileri, AB sürecini ve bölgesel konuları konuştuk.
Almanya ile yaptığımız savunma sanayii işlerinin geliştirilmesi
hususunu konuştuk. İkili ekonomik ilişkiler geliştireceğiz. 18 Mart
Mülteci anlaşması gereği 3+3 milyar euroluk fonun birinci diliminin
957 milyon euroluk zaten harcanan kısmı dışında aktarımla ilgili
verilen sözler yerine getirilmedi. İkinci dilim zaten ortada yok.
Fonların bize aktarımının hızlandırılmasını Merkel'e söylediğimiz
gibi İtalya ve Fransa liderlerine de söyledik. Merkel'e terörle
mücadelede daha kararlı ve tutarlı tavır takınması gerektiğini de
belirttim.
Merkel'le bu konuya da değindik. Burada sadece o kadının müebbet
alması, mazlum mağdur aileleri tatmin etmez. Bu bir tür gladio
olabilir. Derine inilmesi, tüm boyutlarıyla araştırılması
gerektiğini söyledik. Bunları Sayın Merkel'e açıkça ifade ettim.
Almanya'daki FETÖ ve PKK mevcudiyeti konsundaki endişelerimiz devam
ediyor. Bu yıl Almanya'ya yapacağım ziyaret vesilesiyle tekrar yüz
yüze görüşme imkanı bulacağız.
Kapsamlı ve güzel bir görüşme oldu. Savunma sanayii alanında önemli
ortaklıklarımız var. Fransa'nın da katılımıyla Eurosam üzerinden
uzun vadeli projeler yapacağız. Suriye ve Libya, terörle mücadele
ve düzensiz göç konusunda İtalya ile birlikte çalışma ve yakın
temasta olma kararı aldık.
Uzun ve kapsamlı bir görüşmemiz oldu. Savunma sanayii konusundaki
işbirliğimizi güçlendiriyoruz. Sinop'taki nükleer santrali,
Japonya- Fransa Türkiye ortaklığıyla inşa ediyoruz. Santralin bir
an önce kurulmasını temin etmek için görüşmelerimizi artıracağız.
PYD ve YPG gibi örgütlerin korunmasının ve kollanmasının kabul
edilemeyeceğini, beklentimizin Fransa'nın bu konuda kararlı ve
tutarlı hareket etmesi olduğunu belirttim.
Bu noktada Türkiye'ye yönelik çok da olumlu yaklaşım söz konusu
değil. Sadece Türkiye'nin masada olması gerektiğini kabul etmiş
vaziyetteler. Yeni yönetim sistemiyle neticeler alınmaya başlandığı
an süreç farklı işleyecek. Kimsenin endişesi olmasın.
FETÖ'yle mücadeleyle ilgili İçişleri Bakanlığımız, istihbarat ve
teşkilat başkanlarımız zaten var. Onlar zaten kovalıyor. Her konuda
bir bakanlık ve genel müdürlük kurma yaklaşımını doğru bulmuyorum.
Bakın Kosova'da da olsa Azerbaycan'da da, Ukrayna'da da yakalayıp
getiriyoruz. Ukrayna'dan bir tane daha gelecek. Nereye kaçmış
olursa olsunlar, peşlerini bırakmayacağız. Bunlar çözülene,
dökülene kadar peşlerinde olacağız.
Macron ile Fransa'nın Hırvatistan'la finale kalmasını konuştuk.
İngiltere-Hırvatistan maçının son dakikalarını Merkel, İngiltere
Başbakanı May ve Arnavutluk Başbakanı Edi Rama'yla birlikte
izledik.
Bedelli askerlik için hazırlığı bakanımız yapacak
Milli Savunma Bakanımız her şeyiyle, nasılıyla, nedeniyle
hazırlıklarını yapacak. Kaç kişiyi kapsayacak, hangi yaş grubu,
ücret ne gibi tüm konular belirlenecek. En kötü ihtimalle yeni
yasama döneminde açıklamış oluruz. Cumhurbaşkanı Kararnamesi ile
çıkarırsak daha erkene çekmiş oluruz.
Milli parayla alışveriş, kur baskısını azaltır
Bu sadece Türkiye için değil, her yer için geçerli. Frenleyecek en
iyi araçlardan biri olan uluslararası platformda milli paralarla
ticaret yapmak. Bunu Rusya ile konuştuk ve kısmen başladık. Çin'le
konuşuyoruz. Bakanlıklarımızın yapacağı görüşmeler çok önemli.
Milli paralarla alışveriş oranında baskı azalır. Tamamen sıfırlamak
mümkün değil tabii.
'Ekonomide söylem birliği önemli'
Tartışmasız kararlılık ve ekonomide söylem birliği önemli. Makro ve
mikro ekonomik dengeler anlamında hassasiyetimizi koruyacağız.
Olumsuzluklara fırsat vermeyeceğiz.
Suriye'de sürece odaklanmalıyız
Macron ve Merkel'e geçiş sürecini başlatmamız gerektiğini söyledim.
Kobani'den geçip gelen 200 bin insanın halen bizde barındığından
haberleri bile yok. Kürtlerle değil teröristle sorunumuz.
Suriye'nin kuzeyinde sadece Kürtler yaşamıyor. Menbiç'in asli
sakinleri yüzde 90-95 Arap. Demografik yapıyı hiçe sayarak oralarda
sadece Kürtler yaşıyormuş gibi terör koridoru kuran ve Akdeniz'e
inme planları yapanların oyunlarını bozduk. Sürece odaklanmak ve
Suriye'de sağlıklı bir seçim yapılmasını sağlamak lazım. Hedef
Koalisyon güçleri, Türkiye, Rusya ve İran hep birlikte çalışarak
Suriye halkını seçime götürebilmek. Türkiye, Rusya ve İran'ın
katılımıyla yapılan üçlü zirve toplantısı için Soçi ve Ankara'dan
sonra şimdi sıra Tahran'da. Ama henüz tarihi belli değil.
?Çipras iyi niyetli ama çok çalışmak gerek
Poroşenko ile ikili ilişkileri ve Ukrayna'daki gelişmeleri
konuştuk. Yüksek Düzeyli Stratejik Konsey toplantımızı bu yıl
yapacağız. Savunma alanında işbirliğimiz var. Kırım Tatarları'na
desteğimiz devam edecek. Radev'i de ülkemize davet ettim.
Ticaretimiz 5 milyar dolara ulaştı. Bulgaristan bize FETÖ konusunda
destek verdi. Sınır güvenliği ve AB ile enerji işbirliğini de ele
aldık. Çipras'la görüşmemizde Yunanistan'daki 8 darbeci asker,
Ege'de güvenlik, göç ve mülteciler konusunda işbirliği, Atina'daki
cami restorasyonu, Müslüman azınlık, Kıbrıs meselesi, Rumlar'ın tek
yanlı hidrokarbon arama faaliyetlerini ve askeri meseleleri
konuştuk. FETÖ ile mücadele konusunda ne kadar kararlı olduğumuzu
ve bu mücadelenin asla engellenemeyeceğini Çipras da dahil herkes
biliyor. 8 darbeci askerin iadesi konusunda ısrarımızı anlattım.
Meselenin halli için gayret gösterme konusunda mutabık kaldık.
Çipras iyi niyetli ve ilişkileri geliştirme iradesi var ama daha
çok çalışmak gerekiyor. Sağlıklı çalışmayla sıkıntıları aşabiliriz.
Batı Trakya'da atamayla değil seçimle müftü gelmesi konusunu
hatırlattık. Hayır demiyor, yeni sisteme geçeceğiz, atamayı
kaldıracağız diyor. Yeşil ışık yaktı diyelim ama iş bitti
diyemeyiz. Kıbrıs meselesi Guterres çerçevesi diye anılan planla
ilgili çalışmalar olacak. Ege'yle ilgili meseleleri de Genelkurmay
başkanlarımız, DışişleriBakanım ve istihbarat karşılıklı bir araya
gelip görüşecek.