Karşılığında Papa bir tür günah çıkarmak ve ölümden sonra cennete gitmek için Endüljans denilen belge vermeye başladı. Endüljanslar dinler tarihinde yapılmış en büyük saptırmadır. Bu uygulama halkın kiliseye olan inancını zayıflattı ve kiliseye karşı tepki yarattı. Bu tepki Rönesans ve Reformun nedenleri arasındadır.
Aslında Hristiyanlık aydınlanma çağına kadar , yalnızca kilisenin zenginleşmesine dönük olarak çalışmıştır. Krallara , feodal unsurlara , borç verecek kadar zenginleşmiştir. Reform öncesi Hristiyanlık demokrasinin de önünü kesmiştir.
Avrupa'da Rönesans ve Reform'dan sonra ve tarihi süreç içinde demokrasi anlayışı da gelişti. Avrupa'da 18. yüzyılda doğan aydınlanma döneminde demokrasi geleneği oluştu. İnsanın kendi yaşamını düzenlemesi anlayışı ön plana çıktı.