Haziran seçimlerinde AKP’den diğer partilere yaşanan oy kaymaları siyaseti anlamak açısından önemli bir gösterge. Yüzeyde bakıldığında, yani yeni seçmenin eski seçmen dağılımına uygun olduğunu varsaydığımızda AKP’nin kaybedilen 9 puanının 5’inin HDP’ye 2’sinin MHP’ye gittiğini, kalan ikisinin ise sandığa gitmeyen kabaca 5 puanlık AKP seçmeni nedeniyle ortaya çıktığını ileri sürmek mantıklı gözüküyordu. Öte yandan yeni seçmenin daha ziyade ‘uç’ partilere kaydığına dair izlenimler vardı. Nitekim KONDA’nın değerlendirme raporu bunu doğruluyor. Kabaca 3 milyon yeni seçmenin öncelikle HDP’ye, ardından MHP’ye yöneldiği tespiti yapılıyor. Söz konusu 3 milyonun ne kadarı sandığa gitti bilmiyoruz. Ama her halükarda MHP’nin yüzde 0.8 civarı yeni oy aldığı söylenebilir.
Bu parti 2011 seçiminde 5,6 oy almıştı. Yeni seçmenle birlikte
ortalama yaklaşık 6.4 milyona geliyor. Bu seçimde ise toplam 7,5
milyon aldı. Soru bu ilave bir milyon oyun nereden geldiği… Bu
noktada KONDA değerlendirmesi iyi düşünülmeden kayda geçirilmiş
duygusu veren bir tablo sunuyor.
Rapora göre yeni seçmen dışında MHP’ye iki kayma daha var.
Birincisi AKP’den gelen… Şöyle denmiş: “AK Parti geçerli oyların
yüzde 3,7’sine denk gelen 1,8 milyon oyun HDP’ye kaymasına engel
olamadığı gibi, neredeyse bir o kadar oyu da MHP’ye kaptırmış
görünüyor.” Bir başka yerde de bunların milliyetçi oylar olduğu
zikrediliyor. Eğer ‘neredeyse’ kelimesinden hareketle söz konusu
kaymanın 1.7 milyon olduğunu kabul edersek MHP oyunun 8,1 milyona
çıkması gerekmekte.
Ancak MHP’ye yönelen oylar bununla da sınırlı gözükmüyor. Rapor’da
belirli bir aralıkla şu iki ifadeyi okuyoruz: “Ayrıca CHP’nin
HDP’ye kaybettiği oyun iki katı kadarını MHP’ye kaybetmiş olması da
kayda değer diğer bir gözlemimiz” ve “Analizimize göre HDP’nin oy
artışının yüzde 6’sı CHP seçmeninden kaynaklandı.” HDP’nin oy
artışı 3,6 milyon. Bunun yüzde 6’sı olan yaklaşık 220 bin oyun
CHP’den geldiği öne sürülürken, bu miktarın iki katının da MHP’ye
gittiği söyleniyor. Demek ki CHP’den MHP’ye en az 400 bin oy
gitmiş. MHP’nin daha önce bulduğumuz rakamına bunu da eklediğimizde
8,5 milyon oya ulaşıyoruz.
Oysa bu parti 7,5 milyon oy aldı. Peki, aradaki o bir milyon oy
nereye gitti acaba? Bu hesaplamada yanlışın AKP’den gelenler
konusunda olma ihtimali son derece yüksek. Belki de AKP’den MHP’ye
kayan oy 1.7 milyon değil, sadece 0,5 milyon. Belki de AKP’nin 9
puanlık kaybını şöyle düşünmek lazım: 5 puan HDP, 1 puan MHP ve net
3 puan (yani kabaca 7,5 puan) sandığa gitmeyen AKP’liler.