Referandum için son haftaya girildiğinde, saha çalışması yapan bağımsız şirketler ağız birliği etmiş gibi aynı sonuçları yayınladılar. Evet oyları 51.5-52 aralığında gözüküyordu ve öyle de neticelendi. Anayasa taslağını savunanların telaffuz ettiği ve toplumsal kabul sağlama açısından muhtaç olunan oy oranına erişilemedi. Öte yandan karşımızda yasal gerekleri yerine getirmiş ve yüzde ellinin üzerinde tasvip görmüş bir teklif var. Diğer deyişle cumhurbaşkanlığı sisteminin bir meşruiyet sorunu yok. Ancak meşruiyet çift katmanlı bir kavram… Yüzeyde usule uygun davranılmış olmasını ama daha derinde kamu vicdanında kabul görülmeyi ifade ediyor. Ne yazık ki gelinen noktada kabul edilen anayasa değişikliğinin söz konusu ikinci katman açısından zaafı var ve bu zaaf siyaseten kullanılmaya çok müsait.
***
Önemli olan şu ki oylamış olduğumuz teklif, siyasi sistemi radikal bir biçimde değiştirecek olan bir anayasa değişikliği. Örneğin bir yargı kurumunun yeniden yapılandırılmasını ya da bir uluslararası teşkilata üye olup olmamayı oylamadık. Birlikte nasıl yaşayacağımıza dair oyunun kurallarını belirleyen bir taslağı oyladık. Herhangi bir tasarrufa dair kararlarda yüzde elliyi aşmanın yeterli olduğu düşünülebilir. Ama oyunun kurallarının saptanmasında böyle oranlarla ilerlenmesi çok zordur. Çünkü söz konusu kurallar açısından ortadan bölünmüş bir halkı yönetmek durumunda kalırsınız.