Dinden olanı tespit konusunda, usulü fıkıhta ‘kavl-i sahabî’ diye bilinen sahabe görüşü ya da sahabe içtihadı dinen ne kadar bağlayıcıdır? Onların söyledikleri de dinden midir?
Önce sahabî (ç: sahabe, ashab ya da sahb) kimdir?
Hadisçilere göre sahabî Resulüllah’ı bir anlık da olsa müslüman olarak gören ve bu iman ile vefat eden kimsedir ve sayıları yüz bini aşkındır. Ama usulcüleri ilgilendiren şey sahabenin görüşleri olduğu için böyle görüş bildirmede Resulüllah’la uzun beraberliği olmuş sahabe sayısı 150 yi geçmez.
Peki, dinde böyle görüş bildiren sahabenin (Allah hepsinden razı olsun) içtihatları sonraki müçtehitlerinkinden farklı mıdır? Onların görüş ve içtihatları sonrakilerinkinin aksine bağlayıcı şer’î bir delil sayılır mı? İşte usulde fıkhın bir kaynağı olarak ‘Sahabe Görüşü’ denince kastedilen mesele budur.
Ve usulde anlatılan şekliyle meselenin özeti şudur:
Prensip olarak sahabî de beşerdir ve hata edebilir. Buna rağmen Resulüllah’ın eğitiminden geçmiş olmanın, onun manevi atmosferinde bulunmanın, dini bizzat ondan ve görerek ve yaşayarak almış olmanın bir ayrıcalığı olmalıdır.