Bu yıl, Cumhuriyet bayramı (29 Ekim) ile bugüne (10 Kasım) ayrı bir anlam kazandıran Mustafa Kermal Atatürk’ün ölüm yıldönümü arasında ilginç bir olay yaşandı: Atatürk’ün Cumhuriyet’i birlikte kurduğu kadronun kendisiyle birlikte oluşturduğu Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) bünyesinden bir milletvekili, ezanın Türkçe okunmasını arzuladığını belirtince, partisi buna itiraz etti ve milletvekilini ihraç talebiyle disipline sevk etti.
Milletvekilinin arzusunun temelinde Atatürk’ün sağlığında böyle bir uygulamanın yapılması yatıyor.
CHP’nin o arzuya verdiği tepkinin altında yatan ise, ezanın yeniden Arapça okunmasını sağlayan yasal düzenleme (1950) sırasında, DP’nin Meclis’e getirdiği tasarıyı kendilerinin de desteklediği gerçeğidir.
Cumhuriyet’in Türk tarihinin en önemli dönüm noktalarından biri olduğuna ve Atatürk’ün o dönüşümde en önemli rolü oynadığına hiç kuşku yok. Dine dayalı (hilafet) saltanat yerine nihai hedefi demokrasi olan Cumhuriyet yönetimine geçmek ileri bir adımdı ve bu onun başında bulunduğu kadro sayesinde sağlanmış oldu.
Atatürk’ün sağladığı bu dönüşüm, Tanzimat (1839) ile başlayan ve anayasalı Meşrutiyet’in ilan edilmesiyle (1876) sultanın yetkilerinin iyice budandığı yeni bir döneme girilen yolun kaçınılmaz son hamlesiydi.
İstiklal Savaşı ile verilen mücadelenin lideri, bu dönüşümde de, üzerine düşen liderlik görevini başarıyla yerine getirdi.