Alışveriş Merkezleri, Türkiye’nin vazgeçilmez bir gerçeği. Rekabetin oldukça acımasız gerçekleştiği günümüzde, dünyada ve Türkiye’de yaşanan siyasi ve ekonomik gelişmelere de paralel olarak işletmelerin kâr marjlarının düştüğü herkesin malumu. Bu noktada bir işletmenin en önemli gider kalemini “kira” giderleri oluşturuyor.
MÜSİAD Perakende Sektör Kurulu Başkanı Adil Temizlerler ile Perakende Sektör Meclisi Başkanı Ali Gökhan Er konuyla ilgili sorunlara ve çözüm önerilerine değindi.
AVM’lerin hepsinde kira işlemleri döviz üzerinden gerçekleştiriliyor. Dövizdeki öngörülemeyen yüksek dalgalanmalar ise işletmelere büyük bir darbe vuruyor. Kira giderlerindeki artış, şirketlerin doğrudan kar marjlarına yansıyarak zarar etmelerine yol açıyor.
Bu noktada AVM yatırımcıları, “ Döviz üzerinden borçlu olduklarını, bu nedenle kiracılara yönelik herhangi bir yapılandırmada zarar edeceklerini” belirterek, döviz üzerinden kira alınmaması konusunda duyarsız kalıyor. Birçok sektörden işletmenin döviz üzerinden borçlu olduğunu ve Türk Lirası endeksli çalışmalarına rağmen, dövizdeki dalgalanmaları fiyatlarına dengeli yansıtarak ayakta kalmaya çalışıyor. Tüm bunlara rağmen; AVM yatırımcıları, piyasa şartlarına göre makul bir düzenleme yapılması konusunda kayıtsız kalıyor.
Kira konusunda AVM’ler, indirim talebinde bulunan kiracısına karşı “ Sırada bekleyenler var”, “Prensip” gibi cümlelerle taleplerini geri çeviriyorlar. Akabinde mağaza aylarca boş kalıyor. Son aşamada AVM sahibi, kiracısının istediği indirimin çok altında kiralama yapmak zorunda kalıyor. Bu durum, vergi ve istihdam konusunda ülke ekonomisini olumsuz yönde etkiliyor.
AVM’ler özellikle Anadolu’da geleneksel perakendeyi zarara uğratıyor. Başlangıçta istihdamın artmasına katkı sağlayan AVM’ler, şu anda işsizliğe yol açıyor. Türkiye’de ihtiyacın çok üstünde AVM yapıldı. Kötü yönetilen AVM’ler de bu durumu olumsuz hale getiren bir diğer etmen olarak nitelendirilebilir.