Seçim öncesi kamuoyu araştırmaları “sandık gününe”, seçim
sonrası toplumun nabzını tutan araştırmalar ise “yarınlara” ışık
tutar.
“Üsküdar’a geçen at” hangi istikamete koşacak?
İpsos’un CNN Türk için yaptığı “the day after (ertesi gün)”
araştırması bazı işaretler veriyor.
Şöyle ki:
1- Özellikle “EVET” kararında, seçmenleri etkileyen “başat faktör”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın konuşmaları.
Diğer idarecilerin konuşmaları, medya haberleri, mitingler, sosyal
medya, kamuoyu araştırmaları, TV reklamları, afiş-flama-broşürlerin
de elbette etkileri olmuş.
Ama hepsi Erdoğan’ın etki oranının çok altında.
2- Erdoğan faktörü “EVET”lerin “başat” nedeni fakat “HAYIR”ların da
“başat” sebebi.
Örneğin...
“EVET” diyen 100 seçmenin 91’i Recep Tayyip Erdoğan karizmasına oy
vermiş.
“HAYIR” oylarının da 78’i gene Recep Tayyip Erdoğan karşıtlığına
odaklı.
Yani...
Yarınlarda kurulacak sandıklarda Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın
performansı önemli.
3- Seçilme yaşının 18’e indirilmiş olmasına karşın gençlerin
oylarında “HAYIR” ağır basıyor.
18-24 yaş arasındaki her 4 gençten 1’inin “işsiz” olduğu ekonomik
durum bu tepkinin ciddi nedenlerinden biri olabilir.
Gençler arasındaki bu “HAYIR” çizgisindeki yükseliş sürerse
“karşıt” oyların daha da artış trendinde olacağı tahmin
edilebilir.
Genç nüfus oranı daha yüksek. Orta yaş ve yaşlı nüfusa göre genç
oylarının “belirleyicilik kat sayısı” AK Parti’yi zorlayabilir.
4- 16 Nisan’da 30 büyük ilin 17’sinde sandıklardan “HAYIR” oyları
çıktı.
Türkiye’nin demografik yapısında kırsaldan kentlere göç var.
Kentli nüfus hızla artıyor.
Kırsaldan ve küçük yerleşimlerden daha yüksek bir nüfus yapısına
geçildi bile.
Büyük şehirlerdeki “HAYIR”ların daha yüksek oluşu yarınlar için bir
trend işaretidir.
AK Parti kurmayları herhalde bunu dikkate alacaklardır.
5- Ekonomiye yüzde 80 değer kazandıran bölgeler “HAYIR” dedi.
Bu üretken ve dinamik nüfus çekim alanıdır.
“Yönlendiricilik” potansiyeli vardır.
6- “EVET” oyları ile “HAYIR” oylarının “eğitim düzeyleri
grafiğindeki eğrileri” de iyi okunmalı.
Eğitim düzeyi üniversiteden liseye, orta ve ilkokula indikçe
“EVET”ler yükseliyor.
“HAYIR”lar ise eğitim düzeyinin yükselişiyle doğru orantılı olarak
tırmanışta.
“Dağdaki çobanla, şehirdeki beyaz yakalının oyu bir mi olacak yani”
gibi söylemler düpedüz “saçmalamaktır.”
Demokrasilerde her vatandaşın oyu aynı değerdedir.