Yaşadığımız sürecin “Cumhu-riyet tarihindeki en bunalımlı yıllar olduğu” görüşleri yoğun. Hatta... “İkinci Kurtuluş Savaşı” yorumları da yapılmakta.
Bu bağlamda “Kurtuluş Savaşı”nı hatırlamakta yarar var. İki gerçeğe işaret edeyim. 1- Kurtuluş Savaşı sadece “askeri” değil “diplomatik” başarıdır da. 2- Kurtuluş Savaşı’nda “yedi düvel” denilen işgalci Batı kuvvetlerine yani “dış düşmanlara” kayıplarımızdan daha fazlasını “içteki düşmanlara” verdiğimiz bir acı gerçektir. DİPLOMASİ BAŞARISI 1- Çarlık Rusya’sı yerine kurulan Sovyet Rusya’nın daha başından itibaren Milli Mücadele’ye büyük desteği sağlanmıştı. Mustafa Kemal tarafından Moskova’ya gönderilen Halil (Kut) Paşa, Temmuz 1920’de geri dönerken, yanında 400 kilo külçe altın getirmişti. Bunun 200 kilosu doğu cephesi içine ayrıldı, kalanı Ankara’ya getirildi. Gene Mustafa Kemal tarafından Moskova’ya gönderilen Yusuf Kemal Bey 1 milyon ruble daha getirdi. Bu ilk yardımları başkaları izledi. 16 Mart 1921 tarikli “Moskova Anlaşması”ndan sonraki 1 yılda Sovyet Rusya, Ankara hükümetine karşılıksız olarak 39 bin 275 tüfek, 327 makineli tüfek, 54 top, 62 milyon tüfek, 147 bin top mermisi ve mühimmatın yanı sıra 10 milyon altın ruble de yardım göndermişti.