Geçen gün bir bilgisayar mühendisi Bitcoin’den bahsederken, “Sonuçta bir bilgisayar protokolüne bu kadar para verilir mi? Bu işin dibi yok, arkasında bir değer yok” diyordu bıkkın bir halde. Bilmem siz de Bitcoin’den bıktınız mı? Doğrusu ya, ben “Nedir bu Bitcoin?” sorularına cevap vermekten bıktım. 2017 yılı sokaktaki adamın şifreli parayla tanıştığı yıl oldu. Bitcoin vasıtasıyla şifreli para, Ankara akşamlarının da sohbet konusu oldu.
Şifreli para söz konusu olduğunda şimdi neredeyiz? Bu işten iyice bıkanlara göre, “sonun başlangıcındayız”. Bana sorarsanız, yalnızca, “başlangıcın sonundayız”. Winston Churchill, İngilizler, El Alameyn’de Almanları 1942’de ilk kez yenince böyle demişti zaferi kutlama konuşmasında. “Bu son değildir. Bu daha sonun başlangıcı bile değildir. Olsa olsa, başlangıcın sonudur”. Daha yeni başlıyoruz. Şifreli para artık bir yatırım aracı olarak, bir para olarak hayatımıza girdi. Not edeyim, aklınızda bulunsun.
DÜNYA gazetesinde şifreli paraların gelişimine dikkat çekmek için ilk yazıyı Ağustos 2017’de yazmıştım. O vakit, şifreli paraların toplam piyasa değeri 150 milyar doları yeni aşmıştı. Halbuki, senenin başında şifreli paraların piyasa değeri ancak 18 milyar dolardaydı. Ocak 2018 itibariyle şifreli paraların toplam piyasa değeri 700 milyar doları geçti. 150 nere, 700 nere?
Nedir? Şifreli paraların toplam piyasa kapitalizasyonu 2017’den 2018’e yüzde 4000 civarında arttı. Siz eğer bir Bitcoin-severseniz, oradan gidelim. Bitcoin’in fiyatı 2017’den 2018’e neredeyse yüzde 1600 civarında arttı. Tek bir Ethereum ise 8 dolardan, 1358 dolara çıktı ayrıca. Bu arada şifreli paraların sayısı da 1398’e ulaştı. Hepsi birbirinden farklı üstelik. Hepsi de değer kazandı.
Neden şifreli paralar söz konusu olduğunda daha yeni başladığımızı düşünüyorum? 2017’de Coinbase’in piyasa değeri 1,6 milyar doları buldu. Ağustos 2017’de aldığı 100 milyon dolarlık yatırımla Coinbase şifreli para işinden çıkan ilk unicorn (tekboynuz) oldu. Biliyorsunuz, literatürde değeri 1 milyar doları geçen startup’lara unicorn deniyor. Türkiye topraklarında daha hiç unicorn görülmedi. Ama kripto para dünyasının ilk unicorn’u 2017 yılında zuhur etti. Bunu da gördük.
Coinbase, ABD’de kurulu bir şifreli para borsası startup’ı. Başlangıçta Bitcoin alım satımı yapmak üzere kurulmuştu. Sonradan diğer şifreli paraların alım satımını da yapmaya başladı. Nedir şifreli para borsası? Aslında menkul kıymetler borsaları gibi, şifreli paraların alım satımının yapıldığı ve bu arada fiyatların belirlendiği bir yer. Bitcoin, Ethereum, Bitcoin Cash, Litecoin filan alıp satabiliyorsunuz.