Iraklı Sünni Araplar birkaç senedir özerkliği tartışıyor. Çoğunlukta oldukları bölgeler için “Önce özerklik, ardından bağımsızlık” fikrini savunan, hatta doğrudan bağımsızlık isteyen Sünni Araplar da var.
Özerklik taraftarları özetle diyorlar ki:
1. Şiilerin kontrolündeki merkezî hükümet, Sünni bölgelerine yeterince hizmet götürmüyor.
2. Sünnilerin haklarını savunan siyasetçiler merkezî hükümetten baskı görüyor ve tutuklanıyor.
3. Haşd-i Şaabi gibi Sünni düşmanı milis kuvvetleri, merkezî hükümetin teşvikiyle Sünni bölgelerinde terör estiriyor.
4. Mevcut siyasi nizam içinde bu meselelerimizi çözmemiz ve haklarımızı teminat altına almamız mümkün görünmüyor, zira resmî nüfusumuz demokratik seçimler vasıtasıyla siyasette tayin edici bir rol oynamamıza el vermiyor.
5. Kürtlerin hakları nasıl ki özerklik uygulamasıyla anayasal teminat altına alınmışsa, bizim haklarımızın da aynı şekilde teminat altına alınması gerekiyor.
6. Sünnilerin çoğunlukta olduğu Anbar, Selahaddin ve Neyneva (Ninova) bölgeleri özerklik kazanıp Kürdistan Bölge Yönetimi’ne benzer bir yapıda birleşmeli.
7. Kurulacak olan yeni federe yönetimlerin yahut müşterek federe yönetimin kendine ait -Peşmerge gibi- bir ordusu olmalı.
***
Başkenti Tikrit olan Anbar, başkenti Ramadi olan Selahaddin ve başkenti Musul olan Neyneva toplamda yaklaşık 200 bin kilometrekarelik bir sahayı kaplıyor ve 6,5 milyonluk bir nüfus barındırıyor.