ABD Başkanı Donald Trump’ın Ortadoğu ziyaretiyle yeni bir dönem başladı, saflar keskinleşti, tansiyon iyice yükseldi. Bir yanda Katar’ın ablukaya alınması diğer tarafta Suudi Arabistan ve İran arasındaki tehlikeli tırmanış. Katar, Körfez’in çok küçük ama ekonomik açıdan en etkili aktörü durumundaydı. Adeta süper güç gibi oyun kurucu rolüne soyunmuştu.
Arap dünyasından 10’a yakın ülke ani bir kararla Katar’ı terörü desteklemekle suçladı ve ilişkilerini askıya aldı. Diğer taraftan İran ve Suudi Arabistan karşılıklı olarak birbirlerini suçluyor. Tam da bu sırada İran’da dün 12 kişinin hayatını kaybettiği terör eylemleri meydana geldi.
Mezhep tartışmaları, nüfuz mücadelesi ve terörün finansmanı suçlamalarıyla bölge ülkeleri yeni bir savaşa girişebilir. Bu aşamada Türkiye’nin tutumu kritik önemde.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan sık sık Körfez ülkelerine ziyarette bulunuyor. AK Parti’nin Ankara’daki geleneksel büyükelçiler iftarında Erdoğan Katar’a yaptırım uygulanmasına karşı olduğunu açıkça ilan etti. Fakat durum oldukça karmaşık.
Erdoğan böyle bir ortamda kişisel etkisini ve Türkiye’nin gücünü bölgesel tartışmaların yatıştırılması için kullanacaktır diye düşünüyorum. Erdoğan şu ana kadar Rusya lideri Vladimir Putin ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron dahil çok sayıda devlet başkanıyla krizin barışçı yöntemlerle aşılması için temas kurdu.
Gelişmelere göre Erdoğan bu konuyla ilgili sürpriz ziyaretler yapabilir.
Türkiye’nin bir blokun yanında yer alması ve açıkça diğer tarafı karşısına alması beklenmemeli. Suriye ve Irak krizinin ağır sorunlarıyla mücadele verirken ilave sorunlarla karşılaşmak istemeyiz.
İran ve Türkiye ilişkilerinin ilginç bir yanı var. Tahran ve Ankara, Ortadoğu’da rekabet halinde ancak iki ülke bölgesel istikrarsızlık ve çatışmalar konusunda işbirliği de yapıyor. Nitekim Rusya, İran ve Türkiye’nin işbirliğiyle başlatılan Astana süreci Suriye krizinin çözümünde hâlâ umut olarak masada duruyor.