Şerif Mardin'in imam-öğretmen karşıtlığı üzerinden yaptığı bir çevre-merkez okuması var. "1950'den beri cumhuriyetçi ve halkçı öğretmen geride kaldı. İmamla rekabetinde öğretmen topluma iyi, güzel ve doğruyu eski sistem kadar iyi gösteremedi" diyor.
Cumhuriyet tarihinin modernleşme-Batılılaşma serencamı kendi merkezini tahkim ederken çevrenin merkeze girişine katı vize kuralları getirdi. Çoğunluğu dini ve etnik kimliğe taalluk eden bu katı kurallar bir "Cumhuriyet eliti" ihdas etti ve bu kesim kendisini Cumhuriyet'in banisi, sahibi, muhafızı addetti. Bu toprakların vatan olmasını ve kalmasını sağlayan iman ve ihlası kuru bir laik vatandaşlık tanımıyla ikame edebileceğini sananların toplumsal mühendislik çalışmaları gün geldi patladı. Patladığı yerde Mardin, "Öğretmen imama yenildi" dedi. Oysa problem imamla öğretmenin birbiri