'Hadi dayan!', 'Yandığını hisset!', 'Son set, durma!' gibi
motivasyon sözleriyle birçoğumuzun spor salonlarında dişlerini
sıktığını tahmin ediyorum.
Spor yapmanın vücudunuza faydaları, spor salonlarına...
'Hadi dayan!', 'Yandığını hisset!', 'Son set, durma!' gibi
motivasyon sözleriyle birçoğumuzun spor salonlarında dişlerini
sıktığını tahmin ediyorum.
Spor yapmanın vücudunuza faydaları, spor salonlarına gitmek için
yeterli teşviki sağlar. Ancak yalnızca egzersizleri doğru
yaparsanız, vücudunuzda olumlu bir etki yaratabilirsiniz. Egzersiz
sonrası biraz ağrı hissetmek normaldir. Bu, kaslarınızın güçlendiği
anlamına gelir. Ancak, bazı ağrı türleri kas yaralanması gibi
sorunları işaret ediyor olabilir. Bu yazımda sizlerle,
ağrılarınızın neye bağlı olduğunu nasıl anlayabilirsiniz ve doğru
bildiğiniz yanlışlar nelerdir gibi ipuçlarını paylaşacağım. Kaş
yapacağım derken göz çıkartmayın. Vücudunuz hastalıklarla savaşta
en büyük destekçiniz. Ona iyi bakın ve egzersizinizin vücudunuza
iyi gelmekten çok, zarar verip vermediğini öğrenmek için
aşağıdakilere dikkat edin... Kaslarınız çok
fazla titriyorsa bu bir sorun olabilir: Bazı titremeler problem
teşkil etmez ama vücudunuz 7.0 şiddetinde bir deprem
oluyormuşçasına titremeye başlarsa, bu kaslarınızın
başarısızlığının bir işaretidir. Sadece düşme riski taşımakla
kalmaz, aynı zamanda bacağınızın zarar görmesine sebep olabilir.
Aynı zamanda çok yorgun olduğunuzda da, egzersiz sırasında uygun
formu koruyamayabilirsiniz. Bu bir kas gerilmesi veya yırtılmasına
yol açabilir.
FİZYOTERAPİSTE GÖRÜNÜN Aniden, keskin
veya yayılan bir ağrı yaşarsınız dikkat edin: Kaslarınızda genel,
çoğalan bir ağrı normal karşılanabilir. Bu durum egzersiz
programınızın zor olduğunu gösteren bir işarettir. Ancak hızlı bir
şekilde ortaya çıkan yoğun bir acı, bir şeylerin yanlış olduğunu
gösterir. Hareketi daha fazla zorlamaya çalışmayın. Bu bir kas veya
eklem yaralanmasına neden olabilir. Koşudan sonra,
ayağınızda veya dizinizde şişlikler oluşuyorsa bu bir problem
olabilir: Kızarıklık, şişme veya sürekli ağrı, diz veya bacakta
büyük bir sorunun varlığına işaret eder. Böyle bir durumda birkaç
gün dinlenin. Spora başlamadan önce ısınmak ve gerinmek için daha
fazla zaman harcamanız gerekebilir. Ancak her egzersizinizde
yaralanmalar devam ederse, bir fizyoterapiste görünmenizde fayda
var. Formunuzu düzeltmenize ve sizi yaralanmaya meyilli kılan tüm
alanları güçlendirmenize yardımcı olacaktır. Üç gün önce spor
yaptınız ama hâlâ ağrılarınız geçmediyse dikkat!: Spor salonunda
kaslarınızı zorladınız ve merdivenlerden çıkarken hâlâ acıyorsa
nedeni DOMS olabilir. DOMS ise egzersiz sonrası gecikmiş kas
ağrılarına verilen isimdir. Genellikle yoğun bir egzersiz sonrasını
takip eden ilk iki günde ortaya çıkar ve bu günleri takip eden
birkaç gün içinde de yavaş yavaş azalır. Dokudaki küçük yırtıktan
kaynaklanır ve vücudunuz bu yırtığı onardığında kaslarınızı daha
kuvvetli şekilde yeniden oluşturur. Fakat DOMS, 24-48 saat içinde
çözülmelidir. Eğer ağrınız hâlâ geçmediyse bu çok ileri gittiğinizi
gösterir; kaslarınız iyileşene kadar bekleyin ve tekrar spor
salonuna gitmeyi ağrınız tamamen geçtikten sonra düşünün. Diz, omuz ya da
kalçalarınız bir baskı ya da kaldırma sonucu sancılanabilir:
Belirli bir hareketi yaparken ağrı yaşamak, bir şeylerin yanlış
olduğunun bir işaretidir. Ağrı keskinse ortopedik bir uzmana
kontrol ettirin. Ağrı çok kötü değilse, antrenmanlarınıza daha iyi
ısınmak için zaman ayırmanızı öneririm. Aynı zamanda o harekete
daha hafif ağırlıklarla devam etmeniz daha iyi olacaktır.
Başkalarını görüp onların hareketlerini ya da ağırlıklarını
denemeye çalışmayın. Ağırlıklarınızı kademe kademe artırın ve
hareketin yapılma şeklinin doğru olduğundan emin olun. Egzersizinize
zaman zaman ara vermelisiniz: Kendinizi sürekli yorgun ve ağrılı
hissediyorsanız; vücudunuza, antrenmanlar arasında iyileşmek için
yeterli zaman vermiyor olabilirsiniz. 20'li yaşlarda, egzersizden
etkilenen kas dokusunu onarmak vücudunuzun 18 saatini alır ancak 40
yaş üstünde bu süre 36 saate kadar yükselir. Kasları, tamamen
iyileşmeden önce tekrar çalıştırmak iltihap oluşumuna sebep
olabilir.
KALIN ŞEYLER GİYİNMEYİN Yoğun programlar
vücudunuzu kötü etkileyebilir: Neden yoğun bir program yapıldığını
anlamak kolaydır. Daha az zamanda tonlarca kalori yakar ve egzersiz
bittikten sonra bile yanma devam eder. Ancak yaptığınız tek şey
buysa, daha fazla yaralanma ve yıpranma riski taşıyorsunuz. Aslında
bu yüksek yoğunluklu egzersiz programları kas dokusundaki hasarda
bir artışa neden olabilir ama kas dokusundaki büyük şiddette bir
parçalanma böbrek hasarı, hatta ölümle sonuçlanabilir. Yoğun
programların ardından kendinize en az 48 saat verin. Spor sırasında
giydiklerinize dikkat edin: Spor yaparken vücut ısınız artar ve
doğal olarak vücut ter atar. Eğer fazla giyinirseniz, daha çabuk
terlemeye başlayacaksınız; ter buharlaştıkça, hızınızı ve
ilerleyişinizi etkileyebilir. Fakat belinizin etrafına birkaç kat
kalın bir şeyler giyebilirsiniz.
SAĞLIKLI BİR YÜRÜYÜŞ DENEYİMİ İÇİN NELERE DİKKAT
ETMELİYİZ?
60 binden fazla kadın hakkında yapılan geniş çaplı bir sağlık
çalışmasında, haftada en az 4 kez hızlı yürüyüş yapan kadınların,
daha yavaş yürüyenlere göre kalça kırığı riskinin çok daha düşük
olduğu ortaya çıktı. Her zamanki hızınızda 10 dakika kadar
yürüdükten sonra, üç-beş dakika boyunca hızlı tempoda yürüyüş
yapın. Aralıklar arasında nefesinizi düzenlemek için durmadan
bir-iki dakika daha yavaş ilerleyin. Birkaç hafta sonra koşu
sürenize bir dakika ekleyin. Sonuçta yürüyüşleriniz sırasında
üç-beş dakikalık tempolu yürüyüşleri alışkanlık haline getirin.
Hızla yürümek, sırt ağrısı veya aktif egzersizi engelleyen eklem
sorunları olan insanlar için mükemmel bir alternatiftir.
GERİYE VE YANA YÜRÜYÜN
Kemikleriniz için yeni fakat güvenli bir başka yolda, yürürken yön
değiştirmenizdir. Osteoporoz dergisinde yayınlanan bir araştırmada,
yan yan ya da geriye doğru yürümenin, kemik yoğunluğunu artırmak
için etkili bir egzersiz olduğu ortaya konmuştur. Her birine 30
saniyenizi ayırmanızı önerim; her hareketi üç-beş dakika arasında
tekrarlayın.
MERDİVEN KULLANIN
Kemikleriniz üzerinde olumlu bir etki yaratmanın en iyi yolu,
merdivenden veya dik bir tepeden yukarı doğru hızlıca yürümektir.
Oturduğunuz yere yakın bir tepe varsa, şanslısınız demektir.
Rotanızın bir kısmında iki veya üç tırmanış ve iniş yapın. Eğer
yoksa, merdivenleri tercih edin.