Türünün ilk örneği olduğu için özellikle Bitcoin ‘in namıyla sıkça telaffuz edilen kripto paralar, bilindiği üzere son dönemde gündemden düşmüyor. Kullanıcıların ve piyasaların gündeminden olduğu kadar, kurumların ve devletlerin de… Bu doğrultuda son dikkat çeken ilgili gelişmeler arasında Hindistan’ın kripto paraya karşı çektiği rest göze çarparken, Batı’dan gelen haberler bazı bankaların kartlarıyla bu paraların alımını yasakladığı yönünde… Elbette dünyada kripto rüzgarına ılımlı bakan ülkelere de rastlıyoruz ancak onların dahi emin olamadıkları birçok sorunlu husus olduğu apaçık ortada.
Konuya temelden girmek gerekirse, kripto para en basit şekilde dijital şifreli para olarak tanımlanıyor. Tanımdaki “dijital” ve “şifreli” sıfatlarının ise, “para” kısmının mahiyetinden daha net anlaşıldığı söylenebilir. Hatta işin özü de, tam burada yatıyor. Bitcoin ya da diğer kriptolar, paranın hangi özelliğini taşıyorlar da “para” olarak tanımlanabiliyorlar?
NAKAMOTO KİM?
İlk kripto para olan Bitcoin, Satoshi Nakamoto diye bilinmeyen bir Japon isim tarafından 2008 yılında ortaya çıkarıldı. Ardından da çeşitli hikayelerle çok sayıda kripto para birimi oluştu. Bugün itibariyle dünyada, kabaca 1400’e yakın kripto para mevcut.
Nakamoto’nun kim olduğu meçhul. Dolayısıyla Japon olup olmadığı da… Ve küresel krize denk düşen zamanlarda Bitcoin’i hayata neden getirdiğinin perde arkası da… Mamafih bilinen çıkış noktası, kripto paranın blok zincir (blockchain) teknolojisinden faydalanarak elektronik ödeme aracı olarak kullanılması mantığında yatıyor.
Bir banka ya da aracı kuruma tabi olmadan özgürleştiren ve bu bağlamda nakit ve vakit açısından daha düşük maliyetli görülen kripto sistem, merkezi bir veri tabanına bağlı olmamasıyla dikkat çekerken fiziksel bir varlık da taşımıyor.