Faizin karışmadığı ve uzun vadeli yatırım mahiyetinde olan
bireysel emekliliğin caiz olduğunu ifade ettiğim yazı üzerine şu
soru geldi:
Devlet bireysel emeklilik için para yatıranlara, tasarrufu teşvik
için katkıda bulunuyor, bu caiz midir?
Devlet kamu için yararlı gördüğü alanlara yardımlar ve harcamalar
yapar. Bu cümleden olarak tüketimi sınırlamak, tasarruf yoluyla
sermaye birikimini ve böylece hem milli üretim ve gelirin hem de
istihdamın artmasını sağlamak için (bunda kamu yararı bulunması
sebebiyle) caiz gördüğümüz bireysel emekliliğe para yatıranlara
hibe (bağış) mahiyetinde yardımda bulunabilir.
Sosyal sigorta sistemine gelince:
İslam'da sosyal güvenliğin para kaynağı ve uygulama şekli mevcut
sosyal güvenlik sistemlerinde olandan farklıdır. Bu sistemde para
kaynağı devletin bazı gelirleri, dini vergi olan zekat, mecburi
borç olan nafaka (muhtaç yakınların geçimini sağlama yükümlülüğü)
ve gönüllü bağışlar ile vakıf gibi kurumların fonlarından
oluşur.
Belli bir iş kolunda çalışanların gönüllü katkıları (karşılıklı
hibe) ve bunların helal yoldan nemalandırılması, sonra adil olarak
dağıtımı şeklinde bir kaynak oluşturmak da mümkündür.
Geçimini (temel ihtiyaçlarını, havâic-i asliyyesini) sağlayamayan
kimseler fona katkı yapsın yapmasın devletin yönettiği sosyal
sigortadan istifade eder, aç ve açık kalmazlar. Bu konuda temel
kural şudur: Ümmet içinde muhtaç olanların ihtiyaçlarını,
ihtiyacından fazlasına sahip olanlar karşılamakla yükümlüdürler.
Yükümlü olanlar serbest iradeleriyle bu din emrini yerine
getirmezlerse devlet fazlası olandan alır (mesela sosyal adalet
vergisi koyar) ve muhtaç olanlara verir.