Genel kurulun huzurunda yapılan Yeni Ticari Uygulamalar
oturumunda beş ayrı tebliğ sunulmuş ve tartışılmıştır. Tebliğ ve
müzakere sahipleri tekrar bir araya gelmiş, aşağıdaki sonuçları
birer fetva olarak değil, sadece tartışılan konularda bir ilmi
görüş açıklaması olarak değerlendirilmesini istemişlerdir. Burada
görüşler nakledilecek ve tarafımdan da değerlendirmeler
yapılacaktır.
Ağ pazarlaması (networking market)
“Ağ pazarlaması, muayyen bir malın insanları
pazarlamaya çekmek için vesile kılınması ve katılımcıya üye yaptığı
her bir şahıs mukabilinde belli bir ücret alma hakkı kazandıran
sistemdir. Tabakalar halinde çalışan sistem herhangi bir çaba sarf
etmeden pazarlamacı üyeye menfaat getirme esasına dayanmaktadır.
Sistemi cazip kılan ürün satmaktan çok getirilen üyelerden elde
edilecek primlerdir. Heyet, yukarıda tasvir edildiği şekliyle ağ
pazarlama organizasyonunun barındırdığı garar unsuru ve diğer
sakıncalar sebebiyle caiz olmadığı görüşündedir.
Heyet aşağıdaki şartların oluşması halinde ise ağ pazarlamasının
caiz olacağı hususunda ittifak etmiştir:
1. Sistemin, sisteme yeni kişiler kazandırmaktan ziyade mal veya
hizmetlerin tüketicilere satışını esas alması gerekir.
2. Ağ pazarlama sistemi ile çalışan firmanın iştigal konusu olan
mal ve hizmetler fıkhın genel prensiplerine uygun olmalıdır. Fıkhen
mal olarak kabul edilmeyen içki, domuz gibi ürünler ile diğer
yasaklanmış mal ve hizmetler yer almamalıdır.
3. Sisteme dahil olurken herhangi bir isim altında katılımcıdan bir
ücret talep edilmemelidir.