İlhan Selçuk, İsmet Paşa’nın
30 Ağustos 1930’daki “Sivas Nutku”nun
Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuna ilişkin önemli
bir belge olduğunu söyler...
Diyor ki İnönü:
“Ben Lozan’dan döndüğüm zaman, Avrupa, Türkiye’nin mali tarihini,
daima bir bataktan diğerine düşmeye mahkûm, içinden çıkılmaz
vaziyette tasavvur etmekte haksız değildi...
Ya memleket kendi vesaiti ile kalacak, maaş veremeyen, yanmış,
yıkılmış, harabeler içinde hiçbir imar yapamayan vaziyette, yeis ve
nevmidi içinde kendi kendine çöküp göçecek, yahut yaşayabilmek için
Avrupa’nın karşısında diz çökerek istiklal mücadelesinin bütün
neticeleri pahasına ekmek parası arayacaktı.
Biz işte bu mali meseleyi halletmeye mecburduk: İstiklal
mücadelesinin neticelerini hepsini muhafaza hatta takviye
edeceğiz... Memleket dahilinde herkesin hakkını muntazaman
ödeyeceğiz. Ve bundan başka memleketin imar ve inkişafı için
mutlaka işler yapacağız...
İşte yedi senedir Cumhuriyet’in verdiği muazzam imtihan budur.”
(Tasavvur etmek= Düşünmek, tasarlamak; Vesait= Araçlar, olanaklar;
Yeis ve nevmidi= Umutsuzluklar; İstiklal= Bağımsızlık; İnkişaf=
Gelişme...)
*** Ulusal Kurtuluş
Savaşı tarihte ilk kez verilmiş ve başarılmıştı.
Tarihte ilk kez bir İslam ülkesinde Aydınlanma
Devrimi gerçekleşiyordu.
Çökmüş bir tarım imparatorluğundan arta kalan gırtlağına kadar
borçlu bir ülke, dışarıdan yardım almadan ayakları üstünde
durabilecek miydi?
İsmet Paşa’nın 30 Ağustos 1930’daki “Sivas N...