Uzun zamandır sesini fazla duymadığımız Üstat Radi Dikici'den
bir mail aldım geçen hafta..
"Sevgili Hıncal, köşende iki yıl önce üç hafta süreyle Hz.
Muhammed'in üç mektubunu ve Roma-Bizans İmparatoru Heraklius'a
gönderilen mektubun nerede olduğunun bilinmediğini yazmıştım. Şimdi
bir tarihçi olarak mektubun aslına ulaşmanın mutluluğunu yaşıyorum"
diyor ve anlatıyor.. O zaman buyrun okuyun...
Okurlarımız hatırlayacaklardır. Bu köşede Hazreti Muhammed'in
628 yılında dönemin üç hükümdarına yazdığı mektubu anlatmıştık. Bu
üç mektubu kısaca size özetlemek isterim.
Mektuplardan biri Pers İmparatoru II. Hüsrev'e gönderilmiştir. O
sırada Persler Hıristiyandır. II. Hüsrev, elçiye hakaret ettikten
ve mektubu parçalayarak yere attıktan sonra elçiyi de kovmuştur.
Böylece bu mektuptan geriye hiçbir iz kalmamıştır.
İkinci mektup "Kopt Hükümdar'ı" (veya İskenderiye Valisi)
Mukavkıs'a gönderilmiştir.
Üçüncü mektup Roma- Bizans İmparatoru Heraklius'a (610-641)
gönderilmiştir.
Genellikle Batılı yazarlar bu konuyu görmezden gelirler ve sadece
rivayet olduğunu yazarlar. Örneğin Heraklius'un biyografisini yazan
ve tarih profesörü olan Walter E. Kaegi "Heraclius, Emperor of
Byzantium" adlı eserinde, şöyle yazmaktadır: "... Muhammed
Peygamber ona, onu İslama çağırmak için, bir elçi göndermeye
teşebbüs etti ama bu elçi asla ona ulaşamadı ve elçi ile imparator
arasında bir görüşme olmadı." Halbuki ünlü tarihçi Ebu Cafer Taberi
(839-923) "Tarih-i Taberi" adlı kitabında, "Müslümanlığa davet eden
mektubu Dahiyye bin Halif ile gönderdi... Bizans İmparatoru ki, adı
Hirakl idi. O Müslüman olmadı. Resul-i Ekrem'in elçisine izzet ve
hürmet gösterdi ve geri gönderdi," yazmaktadır.
Ahmet Cevdet Paşa (1822-1895) aynı konuyu "Peygamberler ve
Halifeler Tarihi" kitabında yazmıştır: "Kayser-i Rum (Bizans
İmparatoru) dahi name-i hümayunu (mektubu) tazim ile eline alıp
yüzüne sürmüş ve Dihye'ye pek ziyade ihtiram edip birçok hediyeler
dahi vermiştir."
Buna karşılık Beyrut Amerikan Üniversitesi profesörlerinden Nadia
Maria El Cheikh'in, "Arapların Gözüyle Bizans" adlı eserinde 15
sayfayı bu mektuba ayırmış ama kaynak gösterememiştir.
Önceki yazımıza biz de internette dolaşan 15 kadar fotoğrafın
birini örnek olarak seçip eklemiş ve Hz. Muhammed'in Heraklius'a
gönderdiği mektupla ilgili sözlerimizi şöyle bağlamıştık:
"Mukavkıs'a gönderilen mektubun aslı Topkapı Saray'ında, orijinal
kopyası bendedir. Yukarıda verdiğimiz bilgilerden de anlaşıldığı
gibi, Heraklius'un mektubunun aslı (henüz) ortada yoktur. Bu
nedenle, Heraklius'a gönderildiği ifade edilen en az 20 ayrı
mektuptan birini seçtik ve "Peygamberimizin İmparator Heraklius'a
gönderdiği mektubun temsili resmi" altyazısını koyduk.
Okurlarımızdan belki birinin, bu konuda kaynak göstererek bilgi
verebileceğini düşünerek, e-mail adresimi aşağıya yazdım:
rdikici@demma.com
İyi haber aradan iki yıl geçtikten sonra değerli dostum Ahmet Kemal
Şenpolat'tan geldi. O bana İmparator Heraklius'a yazılan mektubun
aslının bulunduğu yerin haberini gönderdi. Fotoğrafta gördüğünüz
gibi, mektubun aslı şu anda Amman'da Kral Hüseyin Camii Müzesi'nde
bulunuyor ve sergileniyor..