‘Bir hitabet kürsüsüdür’ dergi. Ya da ‘zekâlar topluluğu’. ‘Bir neslin vasiyetnamesidir’ de denebilir. ‘Bir şehrin iç sokakları gibi mahrem ve samimi’ olduğu kadar ‘kendi zamanının makyajsız çehresidir’ de. Tüm bu tanımlamalar yaygın olarak bilinen ‘dergi, hür tefekkürün kalesidir’ tanımıyla birlikte Cemil Meriç’e ait.
Büyük dönüşümlerin yaşandığı dönemlerde matbuat dünyası, bu değişim ve dönüşümün birinci dereceden şahitleri olur. İçinde bulunulan dönem kadar 100 yıl sonraya, tarihe bırakacakları hasıla açısından da önemlidir dergiler. Nitekim 19.yy. Türk modernleşmesini anlamanın birkaç anahtarından biridir dönemin kalem erbabının çıkardığı mecmualar. (Dergi-mecmua farkına şimdilik girmeyelim.)
Türkiye’deki siyasal ve toplumsal dönüşümün mimarı olan AK Parti’nin dayandığı İslamcı hareketin fikri mücadelesi de yine dergiler üzerinden takip edilebilir.