Hüseyin Likoğlu Yeni Şafak Gazetesi

Çöl Kraliçesi’nden Ada Güzelleri'ne

Yıl 1899 Osmanlı himayesindeki İslam coğrafyasına bir İngiliz meleği teşrif etti. İngiltere’nin saygın, önde gelen ailelerinin birisinin kızı olan ve kadınların okutulmadığı o yıllarda Oxford Tarih...

31 Temmuz 2017 | 343 okunma

Yıl 1899 Osmanlı himayesindeki İslam coğrafyasına bir İngiliz meleği teşrif etti. İngiltere’nin saygın, önde gelen ailelerinin birisinin kızı olan ve kadınların okutulmadığı o yıllarda Oxford Tarih Bölümü’nü başarı ile bitiren (Daha sonra Çöl Kraliçesi lakabını alan) Gertdude Margaret Lowthian Bell, Arapça eğitimi için Kudüs’e gelir. Kısa süreli Arapça eğitiminin ardından Arap dünyasını pek sever ve ömrünü bu coğrafyada tamamlar. Irak’taki İngiliz mezarlığında müstesna yerini alır.

1907’den itibaren bu İngiliz genç kadın, Anadolu’dan Mezopotamya’ya, Şam’dan Kudüs’e, Karkamış’tan Bağdat’a Osmanlı ve İslam coğrafyasını karış karış dağcı, tarihçi, yazar, dilbilimci, arkeolog, kaşif, fotoğrafçı gibi sıfatlarla gezer. Fransızca, İtalyanca, Almanca, Türkçe, Kürtçe, Farsça ve Arapça bilen Gertdude Bell’in selam verdikleri şeyh, el verdikleri ise kral oldu.

Bir elinde cımbız bir elinde ayna misali, bir elinde cetvel bir elinde harita ile bugünkü bölünmüş parçalanmış İslam dünyasının sınırlarını belirleyen Gertdude Bell, İngiliz istihbaratı tarafından 1. Dünya Savaşı döneminde en uygun kişi olarak görevlendirildi.

Gertdude Bell, namı diğer Çöl Kraliçesi, yine kendisi gibi arkeolog olan ajanların da ana kraliçesidir. Arabistanlı Lawrence’nin hocası olan Gertdude Bell’in, Arap isyanlarının örgütleyicisi Lawrence ile ilk buluşması şimdiki Suriye’nin kenti Karkamış’ta gerçekleşir. Ve tabii ki muhabbet arkeolojik çalışmalar olur.

Osmanlı’yı ve Türk milletine düşmanlığı aşikar olan Çöl Kraliçesi Gertdude Bell’in bu düşmanlığını sözde nişanlısının ölümüne bağlayanlar var. Amerikalı gazeteci Janet Wallach, Çöl Kraliçesi adlı kitabında Gertdude Bell’in bu çabasının amacı Arap halklarının özgürlüğü mü, ya da İngiltere’nin petrol yataklarına egemen olması mıydı, yoksa Osmanlılara beslediği bir öç alma duygusu muydu? diye soruyor. Yazar Wallch, "Gertdude Bell’in büyük aşkla tutkun olduğu sevgilisinin Gelibolu savaşında öldüğünü okuyunca, insan bunu düşünmeden edemiyor doğrusu”  diye de ekliyor.

Evet, Çöl Kraliçesi, hiç evlenmemiş ancak, evli bir sevgilisi olmuş. Dick Doughty-Wylie adında bir İngiliz subayı olan sevgili, İstanbul’u ele geçirmek için Çanakkale’ye gelen İngiliz donanmasını yöneten subaylardan biri. Gertdude Bell, Batı’da sevgilisi ölünce Doğu’da bölücü faaliyetlerine hız vermiş anlaşılan.

YAZININ DEVAMI

YAZARIN DİĞER YAZILARI
Mustafa Kemal’in askerleri mi, FETÖ’nün şakirtleri mi? 16 Kasım 2024 | 2.509 Okunma Skype darbesi yolda mı! 09 Kasım 2024 | 101 Okunma Kürtler bu kez sizden kurtulacak 02 Kasım 2024 | 243 Okunma Fetullah öldü, sahibi yaşıyor 26 Ekim 2024 | 205 Okunma Anayasa'yı değiştirmek yetmez 13 Eylül 2023 | 598 Okunma