İbrahim Kiras Karar Gazetesi

Karaburun’da isyan mı var paşam?

CUMARTESİ YAZILARI Osmanlı tarihinin çözülememiş belli başlı problemlerinden biri olan “Şeyh Bedreddin hadisesi” için anahtar isim Börklüce Mustafa. Hem Şeyh’in “isyan hareketi”...

21 Eylül 2019 | 2.361 okunma

CUMARTESİ YAZILARI Osmanlı tarihinin çözülememiş belli başlı problemlerinden biri olan “Şeyh Bedreddin hadisesi” için anahtar isim Börklüce Mustafa. Hem Şeyh’in “isyan hareketi” için hem de “zındıklığı” için… Her iki hususta da yegâne referans Börklüce. Kısaca hatırlayacak olursak, Osmanlı vakayinamelerinin en erken örnekleri arasında yer alan Dukas ve Şükrullah “Börklüce İsyanı”ndan ilk defa söz eden kaynaklar. Ancak bunlar Bedreddin’in adını dahi anmıyorlar. Sonraki dönem Osmanlı kaynaklarında ve modern literatürde karşılaştığımız Şeyh Bedreddin’in haramların işlenmesine ruhsat verdiği, ihtilalciliği veya “sosyalizan fikirleri” savunduğu gibi iddialar esas olarak Börklüce Mustafa’ya yönelik suçlamaların şeyhine mal edilmesiyle ortaya çıkmış görünüyor. Şeyh Bedreddin’in eserlerini okuyanlar buralarda ne ihtilalcilik ne de iştirakçilik fikirlerine dair en ufak bir iz bulamıyorlar. Buna mukabil Dukas ve Şükrullah tarafından Börklüce hakkında söylenenler bir yanda resmi Osmanlı tarih yazımındaki “sapkın Bedreddin” anlatısına, diğer yanda ise modern dönemde Nazım Hikmet’in temellerini attığı “sosyalist şeyh” edebiyatına kaynaklık etmiş durumda. Bir de Osmanlı kaynakları arasında “Şeyh Bedreddin’in isyan ettiği iddiasının doğru olmadığı, Börklüce’nin yanlış işleri yüzünden Şeyh’in de töhmet altında bırakıldığı ve kendisini çekemeyenler tarafından bu olay üzerinden iftiraya uğratıldığı” şeklinde bir görüş vardır. (Taşköprizade, Gelibolulu ve hatta Hoca Sadettin bu fikirdedirler. ) Bütün bu açılardan Börklüce gerçekten de “Şeyh Bedreddin hadisesi”nin anlaşılması için anahtar durumunda.

YAZININ DEVAMI

YAZARIN DİĞER YAZILARI
‘Farklı görüşte olmak’la ‘düşman olma’nın sınırı 21 Kasım 2024 | 181 Okunma Kleopatra’nın burnu daha kısa olsaydı 16 Kasım 2024 | 148 Okunma Erdoğan nasıl aday olacak 12 Kasım 2024 | 487 Okunma Bahçeli, Erdoğan’ın taşlarıyla mı satranç oynuyor? 07 Kasım 2024 | 1.389 Okunma Yanıltıcı bilgileri alenen yaymak 05 Kasım 2024 | 158 Okunma