*Darusselam
Tabula Rasa’nın ne anlama geldiğini aşağıda özetlemeye çalışacağım.
Ne yazık ki Nyerere’nin hayali gerçekleşmedi. Afrika kıtası, hâlâ
ve hâlâ sömürgecilerin yüzlerce yıllık hileleriyle boğuşuyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ile birlikte Tanzanya’dayız… Yakın zamana
kadar ülkenin başkenti ve halen de en önemli şehri
Darusselam’dayız. Peki, Latince bir felsefi kavram olan TABULA
RASA’nın konumuzla alakası ne? Şayet işin felsefi yönüne dalarsak,
bu yazı asla ve kat’a yetmeyecek… Çünkü Aristo’dan İbni Sina’ya,
bilhassa onun gibi Endülüslü olan İbni Tufeyl’in felsefi romanı
olan (HAYY İBNİ YAKZAN)’da işlenen (Türkçeye ‘Uyanık Oğlu Diri’
diye çevrilebilir) ve daha sonra John Lock, David Hume, Aquinolu
Thomas ve Thomas Hobbs’a, Freud’a kadar pek çok feylesof tarafından
ele alınan bir kavram. Her felsefi kavram gibi, bunun da leh ve
aleyhinde fazlasıyla görüş ve düşünce var. Çok kısa olarak şunu
diyebiliriz: İnsan aklının doğuştan herhangi bilgi ile yüklü
olmayıp âdeta beyaz bir sayfa gibi (Bazıları boş yazı tahtasına da
benzetmiştir…) olduğunu ve daha sonra idrak-sezgi ve eğitim-hayat
tecrübesi ile bu boşluğun doldurulduğunu savunan görüştür… Konunun
Afrika ile alakası şuradan geliyor. Tanzanya’nın ilk başbakanı ve
ilk devlet başkanı olan ve Svahili dilinde kendisine
(Mwalimu-Öğretmen) lakabı verilen ünlü politikacı; Julius Kambarage
Nyerere’nin, sömürgecilerin hilelerine karşı bu kavramı ortaya
atmış olması...