KİTABIN adı 'Why Information Grows: The Evolution of Order, from Atoms to Economies'. Yazarı César Hidalgo. Kitap Britanya'da 20 sterline, Amerika'da 26 dolara satılıyor. Umarım çabucak Türkçeye çevrilir.
Tahmin edebileceğiniz gibi kitap İngilizce 'information' kavramı
hakkında ve maalesef bu kavrama kitapta atfedilen anlamı Türkçede
tam olarak karşılayacak kelimeyi bulmakta zorluk çektim. Biz,
'information'ı genellikle 'bilgi' diye çeviriyoruz ama kitapta
kastedilen anlam 'bilgi' değil, bilginin de taşıyıcısı olan
'şey'.
Yazar César Hidalgo aslen bir fizikçi ve şu sıralar Boston'daki
Massachussets Institute of Technology'deki (MIT) meşhur 'Media
Lab'da hocalık yapıyor.
Fizikçiler açısından atomaltı parçacıklardan başlayarak evrendeki
her şey 'information' taşır. 'Bilgi' (knowledge) ise bizim o
'information'a atfettiğimiz anlamdır yine fizikçilere göre.
Fiziğin önemli kanunlarından biri 19. yüzyıl ortalarından itibaren
ortaya konmaya başlanan 'Termodinamik Kanunları'dır. Bu kanunlardan
bir tanesi, evrende enerji harcandıkça 'entropi'nin arttığını
söyler. 'Entropi' anlatması ve anlaşılması zor bir kavram ama onu
biraz serbestçe basitleştirerek 'düzensizlik' diye çevirebiliriz;
evrende (veya herhangi bir sistemde) enerji harcandıkça
'düzensizlik' de artar.
Kanun öyle der, bu kanun belki trilyonlarca kez test edilip
kanıtlanmıştır ama yine de evrendeki varlığımızı bu kanuna rağmen
sağlanan 'düzen'e borçluyuz. Büyük patlamada saf enerjiden
parçacıklara, parçacıklardan da ilk atomun oluşmasına giden
'düzen', entropiye rağmen oluşmuş bir düzen.