TÜRKİYE'de neden Adalet ve Kalkınma Partisi ile Recep Tayyip Erdoğan iktidar?
Rusya’da neden Putin iktidarda? Slovakya, Macaristan ve Polonya’da neredeyse ırkçılığa varan söylemleri olan, açıkça izolasyonist ve milliyetçi politikalar uygulayan partiler nasıl iktidar oldu? Birleşik Krallık’tan neden Brexit’e evet oyu çıktı? Avusturya, Hollanda, Almanya ve Fransa’da aşırı sağ neden yükseliyor? Amerika’da Trump neden seçildi?
Yukarıda saydığım lider ve siyasi partilerin fikir, politika ve uygulamaları arasında benzerlikler olduğu kadar benzemezlikler de var. Sonuçta her biri kendi yerel şartlarının sonucu olarak ve o yerel şartların gerektirdiği politikaları savunarak iktidara gelmiş veya iktidar adayı olmuş durumda; birbirlerine benzememeleri doğal ve normal.
Ama yine de, bütün bu isimleri iktidara taşıyan temel dinamik (yerel şartlar ve farklılıklar ne olursa olsun) aynı.
Bu lider ve partilerin tamamı, ülkelerindeki yerleşik düzene öfke duyan, o düzenin değişmesini isteyenleri temsil ederek, yerleşik siyasi anlayışları reddederek bugün bulundukları noktaya eriştiler. Yani memnuniyetsizlerin oyuyla.
Burada bir veya iki ülkede yaşanan sıra dışı bir durumdan değil; neredeyse bütün Batı yerküreyi kapsayan küresel bir eğilimden söz ediyoruz.
Düzen dediğimiz şey, her ülkenin kendi şartları içinde elbette, nihayetinde bir ‘yönetici sınıf’ ve ‘elit sınıf’ yaratıyor; feodalizm nasıl aristokratlara ihtiyaç duyuyorduysa, modern zamanlar da bu ‘seçkin’lerle bir ‘kurulu düzen’ yaratabiliyor.
Ve şimdi o ‘kurulu düzen’ler tehdit altında; o düzeni ayakta tutan kendi ‘elit’leriyle birlikte.