Son bir aydır Anadolu'nun pek çok şehrinde iş dünyası ile
gerçekleştirdiğimiz sohbetler, bölgesel, yerel ve kırsal kalkınmaya
yönelik yeni bir metodoloji, yaklaşım beklentisinin iyice
güçlendiğini ortaya koyuyor. 81 il düzeyindeki kalkınma stratejisi
ve 6 bölgeye dayalı teşvik sisteminin 957 ilçe düzeyinde yeniden
modellenmesi gerekmekte. Her bir il ve ilçe için organize sanayi
bölgesinin büyüklüğünün, fabrika büyüklüklerinin ve teşvike konu
başlıkların tekrar tekrar gözden geçirilmesi gerekiyor. Bir aydır,
Erzurum'dan Konya'ya, Kayseri'den Trabzon'a, iş dünyası vergi ve
sosyal güvenliğe dayalı kamu kesintilerinin, kamu yüklerinin
bölgesel düzeyde modellenmesi üzerine taleplerini yoğun şekilde
dile getirdiler. Marmara, Ege ve Akdeniz'in belirli şehirleri ile
karşılaştırıldığında, iş dünyası 'iş yapma' ve 'işi tutundurma'nın
İç Anadolu, Karadeniz, Doğu ve Güneydoğu Anadolu'daki zorluklarını
vurgulayarak, 'mikro kalkınma'ya uygun üretim kapasitelerinde,
istihdam seviyelerinde destekler beklemekteler.
Türkiye, Dünya Bankası'nın 'iş yapma kolaylığı' endeksinde,
2011-2012 döneminde 71. sıradayken, pek çok reformu hayata
geçirerek 2015'te 55. sıraya kadar yükselmişti. Hesaplamaya konu
olan ülke sayısının 185'ten 190'a çıktığı endekste, 2016'da 69.
sıraya gerilesek de, 'iş yapma kolaylığı'nı iyileştirecek 32 alana
yönelik reformlarda 11 alandaki çalışmaların tamamlanması dahi,
bizi 2017 yılı itibariyle, Banka'nın 2018 raporunda 60. sıraya
yükseltti. İş kurma prosedürden, inşaat ruhsatına, işyerine
elektrik bağlatmaktan vergi yüküne, KOBİ'lerin iş hayatına
atılmasına ve ilerlemesine yönelik pek çok kritere bakıldığında,
Avrupa ve Orta Asya'nın ortalaması, en yüksek performans ortalaması
diyebileceğimiz 79-80 puanın 7-8 puan uzağında. Bölgenin ortalaması
71.33 puan, Türkiye'nin ki ise 69.14. Türkiye'nin bölge
ortalamasının üzerine çıkması, iş yapmaya ve yatırım ortamını
iyileştirmeye yönelik reformlarına ara vermeden devam etmesi.
Türkiye'nin puanı 69 ile 67 arasında gidip gelirken, bizi geçen
ülkeler reformlara hız vererek puanlarını yükseltiyorlar. Azınlık
hisselerini korumak ve sözleşmeleri uygulamak noktasında takdir
edilmesi gereken (190 ülke arasında 20. ve 30.) performansımızın
yanı sıra, bir yılda KOBİ'lerin krediye ulaşmasında puanını 45'ten
55'e yükselterek 77. sıraya, mülkiyet tescilinde ise puanını
74.67'ye yükselterek 46. sıraya oturmuşuz. Ama vergilerde 128.
sıradayız. 2017'de, 119 ülkenin istihdam ve daha rekabetçi bir
ortam oluşturmak, yeni yatırımlar çekmek için toplam 264 reform
yaptığı bir ortamda, 'mikro kalkınma'ya dayalı reformlara hız
verelim.