TCMB'nin 100 ekonomiste sorup, genellikle 70 civarındaki bir bölümünün her ay cevapladığı beklenti anketinde, temmuzda ekonomistlerin eylül ayı enflasyon beklentisi ortalama yüzde 1'in altındayken, eylül enflasyon beklentilerinin ortalaması önce ağustos beklenti anketinde yüzde 1.25'e, ardından eylül anketinde bir anda yüzde 2.13'e yükselmiş. Anadolu Ajansı finans portalının 17 ekonomist arasında geçen cuma gerçekleştirdiği anket ise, bugün saat 10'da TÜİK'in açıklayacağı eylül ayı TÜFE artış oranının, yani tüketici enflasyonunun yüzde 3.46 beklendiğini gösteriyor. Bu oran tabi ki 17 ekonomistin tahmininin ortalaması. Ekonomistlerin en düşük tahmini yüzde 2.15, en yüksek tahmin yüzde 4. Ki, en yüksek tahmin, İstanbul Ticaret Odası'nın (İTO) her ayın ilk günü açıkladığı İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksinin de işaret ettiği gibi, perakende fiyatların eylülde yüzde 4.04 artması ile örtüşüyor.
Dolayısıyla, TCMB'nin eylül ayı anketine cevap vermiş 68 ekonomistin yüzde 2.13'lük enflasyon beklentisi hayli iyimser kalmış gözüküyor. 68 ekonomistin yıl sonu enflasyon oranı beklenti ortalaması yüzde 19.61. AA'nın anketindeki 17 ekonomist ise, en düşük yüzde 21, en yüksek yüzde 23 demişler; ortalaması yüzde 21.84'e geliyor. Yeni Ekonomi Programı'ndaki yıl sonu enflasyon beklentisinin üzerinde. AA anketine katılan ekonomistlerin ortalama tahmini olarak, bugün TÜİK eğer yüzde 3.46 oranında bir aylık TÜFE enflasyonu açıklar ise, bu durumda yıllıklandırılmış TÜFE enflasyonu, yani manşet enflasyon yüzde 17.90'dan yüzde 21.19'a yükselebilir. Maliyet enflasyonunun göstergesi olan Yurtiçi ÜFE yıllık artış oranı ise yüzde 32'deydi. İTO'nun TEFE artış oranı ise yüzde 6.47. Gerek AA beklenti anketi verileri, gerekse de İTO'nun açıkladığı İstanbul enflasyon oranları, göreceli olarak sakinleşen döviz kurlarına bağlı olarak, enflasyonda yükselişin ekimde durabileceğine dair bir umut ışığı veriyor.
İTO verileri, İstanbul halkının muhatap olduğu perakende fiyatlarda, eylülde bir önceki aya kıyasla, kültür, eğitim ve eğlence hizmetlerinde yüzde 12.98, ev eşyasında yüzde 5.45, sağlık ve kişisel bakımda yüzde 5.37, gıdada yüzde 4.78, giyimde yüzde 3.75, diğer harcamalarda yüzde 3.29, ulaştırma ve haberleşmede yüzde 1.32, konutta ise yüzde 1.17 fiyat artışı yaşanmış. Maliyet enflasyonu düzeyinde, TEFE'de ise, yakacak ve enerji maddelerinde yüzde 12.69, gıda maddelerinde yüzde 8.27, kimyevi maddelerde yüzde 7.61, mensucatta yüzde 4.93, madenlerde yüzde 4.76, inşaat malzemelerinde yüzde 2.91, işlenmemiş maddelerde yüzde 1.16 fiyat yükselişi kaydedilmiş. Enflasyona sebep olan etkenleri en kısa sürede bastırmak, sektörlerde bozulma eğilimi gösteren fiyat belirleme alışkanlıklarını bir an önce normalleştirmek önemli. Önümüzdeki dönem, döviz kurlarındaki sakinleşme ve kısmen gerileme, bu sürece olumlu yönde katkı sağlayacaktır. Eksik piyasa şartlarıyla, fırsatçılarla mücadele ise, saha bazında ilk 6 ay kritik önemde olacak.