Son dönemde Türk şirketlerinin yatırımda gözdesi dağılan Yugoslavya'nın genç ülkeleri. Hırvatistan'da turizm, Karadağ'da ağır sanayi ve taşımacılık, Kosova'da finans, Sırbistan'da da tekstil en gözde yatırım alanları. İşte bunlara bir yenisi daha ekleniyor. Türkiye'nin önde gelen holdinglerinden Cengiz, Sırbistan'ın en önemli madencilik şirketlerinden birine talip.
Geçtiğimiz hafta bununla ilgili ilk temas başkent Belgrad'da gerçekleşti. Cengiz Holding'in patronu Mehmet Cengiz, eski Yugoslavya'nın en önemli madencilik şirketi RTB Bor için Belgrad'a gitti ve Sırbistan yönetimi ile ilk görüştü. Mehmet Cengiz, Sırbistan Hükümeti'nin vitrine çıkardığı kamu şirketi RTB Bor'un ihalesine katılacak. Sırp Devleti'ne ait bakır madenciliği ve döküm şirketi RTB Bor için Cengiz, stratejik ortak olmayı hedefliyor.
Mayısta Sırbistan Başbakanı Ana Brnabic, RTB Bor için ortak aradıklarını açıklamıştı. Görüşme sonrası açıklama yapan Cengiz, spesifik bir sanayi olan madenciliğe yatırımların devam edeceğini dila getirdi.
Özelleştirme ile sektöre adım attı
RTB Bor hakkında bilgi vermeden önce inşaat işleriyle bilinen Cengiz Holding'in madencilik alanındaki yatırımlarından behsetmek istriyorum.
Şirketin internet sitesinde de yer alan bilgilere göre Cengiz Holdingi, maden rezervleri bulmak, mevcut madenleri geliştirmek amacıyla yılda 100 bin metreden fazla sondaj çalışması yapıyor. Bakır, alüminyum, antimuan ve fosfat kayası alanlarında yatırımlarıyla bilinen Cengiz Holding, ilk olarak 2004 yılında özelleştirme kapsamına alınan Eti Bakır Küre Tesisleri ve Eti Bakır Samsun Tesisleri ile bu alana adım attı.
2005'te özelleştirme kapsamında Eti Alüminyum'u alan Cengiz, hemen ardından ertesi yıl Murgul Bakır Tesisleri’ni bünyesine kattı. 2007 yılında Halıköy Antimuan Tesisleri’ni, 2013'te de Eti Bakır Mazıdağı Tesisleri’ni alan Cengiz, Eti Alüminyum ile Türkiye’nin yıllık ihtiyacının yüzde 10’u olan 82 bin tonluk bir üretim gerçekleştiriyor.
114 yıl önce kuruldu
Asıl adı 'Rudarsko-Topionicarski Basen Bor' olan Sırp şirketin geçmişi ise 19'uncu yüzyılın sonlarına dayanıyor. 1897'de Bor Bölgesi'nde keşfedilen bakır cevherlerinin ardından 1904'te Dorde Vajfert adlı Sırp işadamı tarafından kuruldu. 1951'de Yugoslavya Hükümeti tarafından kamulaştırılan şirket, 1993'teki iç savaş ve dağılım sürecinin ardından Sırbistan Hükümeti'nde kaldı. Mart 2007'de ilk kez özelleştirilen şirket, Romanyalı Cuprom'a 400 milyon dolar satıldı. Ancak Rumen şirketin finansman sorunu ile ihale iptal edildi. 2008'de bu kez şirketin sahibi 466 milyon dolar ödeyen Avusturyalı A-Tec oldu ancak küresel ekonomik kriz nedeniyle satış gerçekleşmedi.
Varlıkları 800 milyon euroya varan Sırp devinin yıllık üretimi 43 bin ton bakır, 5 bin ton gümüş, 700 kilogram altın. Şirketyin çalışan sayısı ise yaklaşık 4 bin 900. Eğer Cengiz Holding, RTB Bor için Sırp Hükümeti ile anlaşır ve ortaklık yaparsa, madencilikte bölgesel bir güç haline gelecek.