GÜNÜN TARİHİ: 7 Kasım 1982
Aradan yarı ömürlük bir zaman geçti: 12 Eylülcülerin hazırlatmış
olduğu “Darbe Anayasası”, 7 Kasım 1982’de referanduma
götürüldü.
Haftalar-aylar süren zulüm, baskı, tehdit ve tek taraflı propagandalar neticesi yapılan seçimde, Anayasayı “Kabul” nisbetinin % 90'ın da üzerinde görüldü.
O gün itibariyle, darbeciler bir kez daha kazandı; millet ise kaybetti. Söz konusu kayıp, otuz beş senedir devam edip gidiyor.
Ara ara Anayasa üzerinde yapılan gösterişli değişiklikler bile, en feci, en hayatî bir yarayı pansuman etme ciddiyet ve ehemmiyetini kazanamadı şimdiye kadar.
Zarfın içindeki belli
Darbeci başı Kenan Evren, 7 Kasım referandumu öncesi şehirden şehire koşuyor, Anayasaya “evet” oyu istiyordu.
O günlerin medyasında ise, bir-iki istisna dışında, hemen bütün gazeteler sadece Evren’in sözlerini yayımlayabildiler.
Zira, darbeciler gibi, onların siparişi ile hazırlanan Anayasayı eleştirmek de yasaktı. Oylamaya katılmak ise mecburi idi. Sandığa gitmeyene ceza vardı.
Öte yandan, oy pusulasının içine konulduğu zarflar, nim-şeffaf şekilde hazırlanmıştı. Dahası, “Anayasaya hayır” oyu maviydi ve zarfın içinde ayan-beyan bile belli oluyordu.
Oylamanın yapıldığı sandık başlarındaysa, silâhlı-süngülü güvenlik kuvvetleri nöbet tutuyordu.
Bu durumda “mavi”, haliyle korku ve çekinme duygusu uyandırıyordu.