GÜNÜN TARİHİ: 29-31 Ekim 1914-23
Osmanlı tarihinin en hasarlı, en dramatik ve en uzun ömürlü
“Seferberlik Dönemi” tam tamına dokuz sene sürdü:
Birinci Dünya Harbi sebebiyle 29 Ekim 1914’te fiilen başlayan “Umumî Seferberlik” hali, 31 Ekim 1923 tarihi itibariyle sona ermiş oldu.
NOT: Burada çok önemli bir noktanın altını çizerek devam edelim: Düyûn-u Umumiye, Mebûsân Meclisi ve Umumî Seferberlik gibi, Osmanlı’dan TC’ye tevârüs eden tarihî hakikatler de açıkça ve hiç tereddütsüz şekilde gösteriyor ki, yeni Türkiye (TC) Devleti, Osmanlı Devletinin devamıdır. Yani, Devlet-millet aynıdır; değişen ise, rejim ve sistemdir.
Şimdi, dokuz yıl süren bu dramatik seferberliğin gelişme seyrine bir bakalım.
“Emrivâki” ile savaş
Osmanlı Devleti, resmen değil, ama—bir defacto/emrivâki neticesi—fiilen Birinci Dünya Savaşına girmiştir.
Bu emrivâki şu şekilde gelişti: Alman asıllı Osmanlı Amirali Souchon, mahiyeti anlaşılmayan şaşırtıcı bir hareketle, 29 Ekim günü (1914) Rus limanlarını bombardıman ettirir.
Almanya'dan henüz satın alındığı ilân edilen Goeben (Yavuz) ve Breslau (Midilli) isimli savaş gemilerinin de iştirakiyle Karadeniz'e açılan Osmanlı donanması, Rusya'nın Odessa, Sevastopol ve Tedosya limanlarını bombalamaya başlar.
Bunun üzerine, Rusya da harekete geçti ve Osmanlı'nın Kafkasya'daki sınırını savaş birlikleriyle geçerek şiddetli mukabelede bulunur.
Böylelikle, Osmanlı devleti kendini apansız bir şekilde Avrupa'da çoktan (28 Haziran'da) başlamış olan Birinci Dünya Harbinin ortasında bulur.
Bu arada, seferberlik ilân edildiği için, Meclis'in faaliyeti sona erdirilerek bütün selâhiyet hükümete verilmiş oldu.
Evet, ortada Meclis yok, sadece İttihatçıların gölgesinde bulunan bir sultan (M. Reşad) ve yine İttihatçıların baskısı altında icraat yapan bir hükümet vardı.
Bu garip durum, savaş yılları boyunca devam edip gitti.
* * *