Tarihte öyle günler vardır ki, hatırlattığı şeyler ve içinde
barındırmış olduğu hadiseler itibariyle, sâir günlere nisbeten daha
farklı ve çok daha çeşitlilik arz eden bazı özelliklere sahiptir.
İşte, onlardan biri de bugün, yani 4 Şubat günüdür.
Şimdi, biz de sözü hiç uzatmadan, Türkiye ve dünya tarihinde 4
Şubat’ta vukua gelmiş bazı önemli hadiseleri kronolojik olarak ve
çok kısa bir şekilde burada sıralamaya çalışalım.
GÜNÜN TARİHİ: 4 Şubat
* * *
4 Şubat 1783
Bugün itibariyle, Avrupa ve Amerika’da iki mühim hadise yaşandı.
Birincisi: 1775’te bu yana Kuzey Amerika'daki On Üç Koloni tarafından Büyük Britanya’ya (İngiltere) karşı verilen “Amerikan Bağımsızlık Savaşı” sonuçlanmış oldu. İngiltere, yaşanan düşmanlığa ve çatışmaya son verdiğini resmen ilân etti. (ABD'nin ilk başkanı olan G. Washington, yine 4 Şubat 1789 ile 1792 yıllarında üst üste iki kez seçildi.)
İkincisi: İtalya’da çok büyük ve şiddetli bir zelzele meydana geldi. Deprem sonrasında, ölü sayısının 60 bin civarında olduğu tesbit edildi.
* * *
4 Şubat 1794
Fransa, dünyadaki bütün koloni ve sömürgelerinde köleliği kaldırdığını ilân etti. Bu tarihe kadar köle pazarları bile sektörel bazda çalışıyordu.
* * *
4 Şubat 1871
“Kafkas Kartalı” lâkabıyla meşhur Şeyh Şâmil, Medine’de vefat etti.
* * *
4 Şubat 1878
Ahmet Vefik Paşa, Sadrazam oldu.
* * *
4 Şubat 1902
Ahrar-ı Osmaniye olarak da bilinen Jön Türkler'in ilk kongresi Paris’te yapıldı. Kongre esnasında, katılımcılar arasında iki ana grup ve iki ana temâyül ortaya çıktı: Milliyetçi-Merkeziyetçiler ve Adem-i Merkeziyetçi Liberaller. Birinci kısım, Ahmet Rıza'nın başkanlığında toplanırken, Liberaller ise Prens Sabahaddin Beyin etrafında toplandı. Yine, iki grubun da Avrupa'da çıkartmış olduğu gazeteleri vardı: Meşveret ve Mîzan.
* * *
4 Şubat 1917
İttihat ve Terakki Cemiyetinin siyasî lideri Talat Paşa, Said Halim Paşadan boşalan Sadrazamlık (Başbakanlık) makamına oturdu. Sultan II. Abdülhamid’in Hal’li ile Ermeni Tehciri’nin müsebbibi olan Talat Paşa, Masonlar tarafından da “Maşrık-ı Azam” diye kabul ediliyor.
* * *
4 Şubat 1923
20 Kasım 1922'de başlayan ilk Lozan görüşmeleri, göstermelik gerekçelerle 4 Şubat 1923'te aniden kesiliverdi. Kesilmenin zahiri gerekçesi ile hakiki gerekçesi birbirinden hayli farklıdır. İslâmiyetin Türkiye’de nasıl yok edileceğinin plan ve programları devreye sokuldu. Nitekim, ilk icraat, Hilâfetin kaldırılması, Medreselerin kapatılması oldu.