Doğulu toplumların Batının proletaryası olduğu, yani işçi sınıfı gibi, işçi devletlerin de varolduğu gerçeğini bilir ama bu netlikte pek dile getirmeyiz. Oysa Afrika'dan Amerika kıtasına taşınan köle işgücü, Batı medeniyetinin ekonomik kalkınmasının ana motorunu oluşturuyordu. Arenaların futbol stadlarına dönüşmesi gibi, kölelik de sadece biçim değiştirdi ve Batı'da göçmenlere dayatılan ağır şartlar veya Doğu'da Nike'a çalışan ucuz işgücü olarak varlığını sürdürdü.
Böylelikle Avrupa 19. yüzyılın liberal demokrasi rüzgarlarıyla yelkenlerini şişirebildi. 2. Dünya Savaşı'ndan sonra yaşanan 50 yıllık müthiş refah dönemi, Avrupalı beyaz işçilere tanınan ileri sosyal haklar, bu döneme sosyal demokrat partilerin damgasını vurabilmesi, işsizliğin/fakirliğin stratejik ürün olarak Doğu'ya ihraç edilmesi sonucu mümkün oldu.
Filistin sorununu veya Arapların (Müslümanların) geri kalmışlığını, bir yılda basılan kitap veya alınan patent sayısı ya da tüketilen tuvalet kağıdı azlığına bağlamak kolay. Veya bu argümanı kolaylıkla Doğu'nun geriliğindeki Batı sorumluluğuna eşitleyerek konuyu kısıtlı bir alanda oksitleyebiliriz. Ancak bu, durumu anlamaya ve doğru soruları sormaya neden olmaz. Çünkü mesele bundan büyük bir şeydir.