Türkiye’nin son 15 yılda kat ettiği mesafeyi tek bir sözle özetlemek gerekirse, bu “Özgüvenini yeniden kazanmak” olabilirdi.
Bir ülkenin işgal edilmesi illa ki askeri bir harekâtla, gönderinden bayrağının indirilmesiyle olmak durumunda değil. Bunu çokça yazdım. “15 Temmuz’un Işığında Türkiye Sempozyumu”nda Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü ve değerli bir entelektüel olan İbrahim Kalın da İbn-i Haldun’un Mukkadime’sinden yaptığı alıntılarla aynı konuya isabetle değindi.
Eğer bir ülke siyasi, ekonomik ve dış politika alanlarında kendi iradesiyle karar alamıyor ise o ülkenin tam bağımsız olduğundan bahsedilemez. Osmanlı, geç kalmışlığın bedeli olarak 1838’de yapmak durumunda kaldığı ticaret anlaşmalarıyla “tarihsel bir kapana” girmişti.
Rusya ve Britanya başta olmak üzere büyük devletler bir yandan reformları desteklediler, el atından da sabote ettiler. Osmanlı’nın ciddi sorunları ve yapılan hatalar birçok gerekçe yaratıyordu. Amaç Osmanlı’yı parçalamaktı.
İşte son 15 yıldır, 150 yılın nesneleşme hali telafi edilmeye çalışılıyor. Nesneleşmeden özneleşmeye geçme halinin nefretle karşılandığını, 2013’te ise bu durumun açık savaşa döndüğünü izliyoruz.
Eski ABD Ankara Büyükelçisi James Jeffrey bu durumu “Erdoğan Washington'da sevilmiyor. Erdoğan Avrupa'da da sevilmiyor. Otoriter görülüyor ve iyi bir oyuncu olmadığı düşüncesi hâkim. Batı daha önce Erdoğan'dan daha otoriter olan çok liderle muhatap oldu, olmaya da devam ediyor. Ama fark şu; Suudlar, Mısırlılar – lisanımı maruz görün – her koşulda bize yaltaklanıyor” diye açıklıyordu.