Son 40-50 yılda toplum olarak yoğunlaştırılmış bir ekonomi ve siyaset kursuna gidip, bu kurstan diploma alarak ayrılmış gibi değil miyiz? Nelerin yapılamayacağını ve bunların yapılması halinde ne tür bedeller ödeyeceğimizi öğrendik.
Örneğin dünya piyasalarında petrolün, doğalgazın ve genel olarak enerjinin fiyatı ne olursa olsun bunu iç piyasada düşük ve sabit fiyatlarla sattığınız zaman, ya sonunda enerji krizi ya da döviz krizi yaşarız.
Ekonomik gerçekler
Örneğin dünya piyasalarında ekonomik tablo ve kur hareketleri ne olursa olsun iç piyasada dövizi, faizi ve fiyatları kendinize göre sabitlerseniz, Merkez Bankanız da, bankalarınız da ve sonunda ekonominiz de kilitlenir.
Çalışanları 30'lu yaşlarda emekli edip sosyal güvenlik sistemimizin aktuarya dengesini bozarsak, tüm iç ve dış borçlarımızdan daha fazlasının, bu alandaki açıklarda oluştuğunu görürüz.
Siyasi gerçekler
Dünya konjonktürünü ve uluslararası dengeleri hesaba almadan mesela Kıbrıs'ta olduğu gibi iç siyasete dayalı hesaplarla dış siyasetinizi bir krize endekslerseniz, bu kriz sonunda dış siyasetiniz üzerindeki bir ipoteğe dönüşebilir.
Gerek ülkenizde gerekse içinde bulunduğunuz coğrafyada uluslararası dengeleri de, gerçekleri de yok saydığınızda, bu dengelerin ve gerçeklerin terör ve istikrarsızlık biçiminde gündeminize yerleştiğini görürsünüz.