Şu teorik tespitlerde herkes anlaşır sanıyorum:
Cumhuriyet demek, cumhurun/milletin rejimi demek.
Demokrasi, halkın yönetimi demek…
Hâkimiyet kayıtsız şartsız milletindir.
Peki bu teorik tespitlerin pratikteki önemi nedir?
Şudur:
Bir ülkede cumhur/halk, içinde yaşayacağı yönetim biçimini kendisi belirleyemiyorsa, o yönetimin adına Cumhuriyet denebilir mi?
Aynı soru demokrasi için de geçerli.
Bir ülkeyi demokratik kılan temel özellik nedir?
O ülkede halkın kendi kaderini kendisinin belirliyor olmasıdır.
Bir ülkede cumhur/halk kendi kaderini kendisi belirleyemiyorsa, sözgelimi nasıl bir yönetim modeliyle kendisinin yaşamak istediğine kendisi karar veremiyorsa, o ülkeden demokrasiden bahsetmek mümkün müdür?
Hâkimiyetin kayıtsız şartsız millete ait olduğunu söyleyenler akabinde ama diye başlayan cümleler kuruyorlarsa, başkaca organları milletin hâkimiyet hakkını ortadan kaldıracak veya kayıtlayacak şekilde sistemin içine dahil ediyorlarsa, yani milletin iktidarına şerikler/ortaklar koşarak bir vesayet rejimi oluşturuyorlarsa o ülkede cumhuriyetten, demokrasiden ve milli iradeden bahsetmek ne kadar inandırıcıdır?
***