Hayaller hep büyük. Kimse küçük kalmaya razı değil. Fırsatını bulan, genişleyebildiği kadar gitmek niyetinde. Boyuna posuna, çapına çevresine bakmadan… Yeter ki imkânlar elversin. Atın nefesi nereye yeterse… Çatlayasıya.
Fakat birinin hayali, diğerininkiyle çelişiyor. Hayatın gerçekleri, hayale set.
Bugüne kadar ve hâlen büyük ülke hayali kuranlar arasında kimler yok ki!
Büyük Bulgaristan…
Büyük Ermenistan…
Büyük İsrail…
Büyük Rusya…
Büyük Persiya…
Büyük Sırbistan…
Büyük Britanya…
Büyük Fransa…
Büyük Almanya…
Bunların her birini gerçekleştirmek için nice kan döküldü, nice can verildi. Büyük olma hedefinin bedeli ağır.
Büyük olmaktan daha zor olansa, büyük kalmak. Kalabilmeyi başaranların, kaç asır hüküm sürdüğüne bakmalı.
Hükmedilen toprak ve süre ile ölçülmeli. Yoksa, üç günlüğüne bütün dünyaya hükmetmenin bir kıymeti harbiyesi olmaz.
*
Yine de liderler, halkı çoklukla bu hayal ile gaza getiriyor, coşturuyor.
Uygun zemin ve şartları bulsalar, dünyanın en küçük ülkeleri olan Monako veya Vatikan da adının başına ‘büyük’ ibareti getirerek dünyanın yarısına hâkim olmayı arzulamaktan geri durmaz.
En azından hayalini kurar. Nasılsa hayalde kaldığı müddetçe bir bedeli yok, vergisi yok.
*
Moğolistan’da birkaç esnafta büyük Moğolistan haritası görmüştüm.
Cengiz Han dönemindeki dünya.
Moğollar neredeyse haritanın tamamını ele geçirmiş.
Sakin yapılı, durgun tavırlı Moğol, dükkânın kuytu köşesindeki duvara o koca haritayı asmış.
O sükûnet, muhtemeldir “büyük kaybetmiş” olmanın hüznünden kaynaklanıyordu.
Bizim de pek çok yerde Osmanlı’nın en geniş haritası karşımıza çıkmıyor mu?
Bakınca derin derin iç çekmiyor muyuz?
*
Şu günlerde Tramp’ın açıklamaları sayesinde daha net görüyoruz ki ABD de her tarafı ele geçirme derdinde.
Hesapta Kanada’yı alacak, Grönland’ı alacak, oraları yeni eyaletleri ilan edecek… Hangisi kaç numaralı eyalet olsun diye fantezi yapıyor şu günlerde.
Her ne kadar erişemeyecek olsa da hayale sınır yok; sonraki hedefler kim bilir nereler?
*
Yukarıda saydığımız ülkelerin pek çoğu, o hayalin epeyce zor olduğunu zaman içinde fark etti. Gördüler ki şairin dediği gibi ateş yakar, su boğarmış. Acı tecrübe.
Bir tek İsrail, Rusya ve ABD idrak zorluğu çekiyor.
Putin, Rusya’nın sınırı olmadığını söylediğinde salon alkıştan yıkılıyordu. Hâli hazırda dünyanın en geniş toprağına sahip olan Rusya, bununla yetinmeye razı gelmiyor.
İsrail, hâlâ sınırını genişletmekle meşgul.
Kurulduğundan beri bir gün olsun “şurada durayım” demedi. Demeye niyeti de yok.
Aksine bir vadedilmiş topraktır tutturmuşlar, bütün bölgeyi ele geçirmeyi hedeflemişler. O hedefe doğru yürümekten bir gün bile vazgeçmediler. Bölgeden sonrası dünya.
*
Vadedilmiş toprak konusunda küçük bir not: Her biri için filmin sonunda ikişer metre kare toprak garanti.
Şayet kül olup bir kavanoza sığmayı arzu etmezlerse.
ABD’nin ne zaman vaziyeti kavrayacağını şimdiden kestirmek zor.
Belki Tramp günün birinde duvara toslayacak…
Belki o görev süresini tamamlayıp gittikten sonra, kurulan hayallerin saçma sapan olduğu fark edilerek hepsi cup cup sesleri eşliğinde suya düşecek.
İşte o zaman, epeyce su çekeceği kesin.
Kanadalılar ve Grönlandlılar iyi güler o zaman.
Rusları hiç saymaya gerek yok. Onlar öncesinde kırılır gülmekten.