Ülkenin, halkın, devletin kurtulması, yücelmesi, güçlenmesi ıslahtan geçer. Islah iyileşme demektir. Bir toplum iyileşmek istemezse, kendini iyileştirmezse yahut dışarıdan iyileştirilmezse düzelemez.
İyi olmayan insanlar ve toplumlar, kendilerini iyi görür, iyi sanırsa, onların ıslah edilmesi çok zordur.
Müslümanlar için iyilik ölçüleri İslam’ın, Kur’anın, Sünnetin, Şeriatın kriterleri, hükümleri, değerleridir.
Bir ülkenin, devletin düzelmesi, iyileşmesi için orada ıslah vazifesini, işini, hizmetini yapacak çok vasıflı, çok güçlü, çok üstün elemanlar ve kadrolar bulunması ve işleri onların görmesi gerekir.
Böyle elemanlar ve bunlardan oluşacak kadrolar nasıl yetişir, yetiştirilir?
1. Âile terbiyesiyle. Bir ülkede çocuklara ve gençlere âile terbiyesi verilemiyorsa durum çok vahim demektir.
2. Eğitim sistemi vasıtasıyla okullarda. Okul sadece bilgi öğrenme yeri değildir, aynı zamanda ahlak ve karakter edinme, iyi insan olma mekanıdır.
3. İş, ticaret, iktisat hayatında. Eskiden bunu loncalar, ahîlik teşkilatı, fütüvvet ahlakı yaparmış. Dükkanlar, çarşılar, pazarlar birer mekteb-i edeb ve insaniyet imiş.
4. Osmanlı zamanında tasavvuf ocakları, tarikatlar, tekke zaviye ve dergahlar da iyi insan yetiştirme merkezleriydi.