Geçtiğimiz yüzyılın başında imparatorlukların yerine devrimlerle kurulan cumhuriyetler geldi.
Devrimleri gerçekleştiren partilerin hepsi de kendini "egemenliği bir kişiden alıp halka vereceği" vaadiyle meşrulaştırdı.
Peki, bu nasıl olabilirdi? Elbette ki imparatorunu, kralını, çarını, padişahını seçemeyen halka yöneticilerini seçme hakkı vermekle.
Ancak hiçbiri bu vaat için ilk ve tek şart olan serbest ve genel seçimlere yanaşmadı.
Tek parti, geçiş süreci, kültür devrimi, proletarya diktatörlüğü vs.
Adları değişse de bahaneleri aynıydı. Monarşinin karşı devrimle halkın egemenliğini yeniden gasp etmemesi için bir süre demokrasiye geçilmemesi şarttı.
Yani bu zorunlu dönemde Cumhuriyetler bir süre daha monarkların gasp yetkisini kullanıp halka sormadan onları yöneteceklerdi.
Yani yöneticilik babadan oğula değil parti içinde el değiştirecekti artık.
Ne kadar mı sürecekti bu ara dönem?
Rusya'da 80 yıla yakın sürdü mesela. Hâlâ devam ettiğini söyleyenler de az değil.
Çin'de ise Mao'nun kurduğu Cumhuriyet hâlâ devrimci partinin elinde. Ülkeyi halk değil Çin Komünist Partisi yönetiyor.
Seçimi halkla değil önce kendi içlerinde yapıyorlar.