TÜRKİYE'de 700 civarında Greko-Romen antik kent var. Yunanistan, İtalya, Tunus ve Fas'takilerin toplamından daha fazla.
Anadolu’daki köylerde evlerin bahçesini lahitler süsler, buğday
tarlalarından Roma dönemine ait mozaikler çıkar; üzerine
leyleklerin çöktüğü, kenarından ineklerin su içtiği taş parçasına
bakarsınız, Hititlerden kalma bir su anıtı olduğunu görürsünüz.
Ülkenin dört bir yanında toprağı sıksanız tarih fışkırıyor.
Ama biz hâlâ ‘her şey dahil’ turizmin peşindeyiz.
Deneyimli turist rehberi Mert Taner “Türkiye deniz-güneş-kum
turizminden para kazanmıyor” diyor ve ekliyor: “Antalya’ya gelen
Ruslar uçak, otel, yeme-içme, her şey dahil 500 Euro veriyor.
Otelin dışında 150-200 Euro harcıyor. Bizim ihtiyacımız olan turist
bu değil, kültür ve doğa için gelen, para bırakacak ABD’li,
Avrupalı ve Uzakdoğulu turist.”
*
İnanç turizminde potansiyelimiz çok yüksek ama
değerlendiremiyoruz.
İsrail mesela Yahudi ülke olmasına rağmen, Hıristiyanlığı çok iyi
bir tanıtım aracı olarak kullanıyor. İsa’nın ayak bastığı söylenen
her yere bir kilise kurulmuş; en kötü yerde bile otel fiyatları
200-250 Euro; 50 Euro’nun altına restorandan çıkamıyorsunuz.
Türkiye’de fiyatları çok yükseğe çekmeyelim ama inanç turizmi
potansiyelimizi niye değerlendiremediğimizi kendimize soralım.
Doğu Roma’nın mirası üzerinde otururken ve bunu güçlü bir tanıtım
aracı olarak kullanabilecekken, neden tek mirasımız Osmanlı’ymış
gibi, Bizans eserlerini müze depolarında çürüttüğümüzü, bir Bizans
müzesi bile kurmadığımızı düşünelim.
Hıristiyanlığın İsrail’den sonra ilk yayıldığı yer Antakya.
Dünyanın ilk 7 kilisesi Ege Bölgesi’nde.
Dünyada, aynı sokakta 5 sinagoğun olduğu, İzmir’deki Havra Sokağı
gibi bir yer daha yok. Sart Manisa, dünyanın en eski Yahudi
yerleşim yerlerinden. Efes’te kütüphanenin basamaklarında
Yahudilerin kutsal sembolleri var.
Türkiye’de 40 ilde inanç turizmine uygun olarak seyahat edilecek
yerler var.
*
Doğa turlarına gelirsek... Kuşadası çevresi, Kapadokya,
Kaş-Fethiye, Karadeniz, Yalova çevresi gibi birçok yerde müthiş
yürüyüş rotaları var. Kaş 4-5 farklı macera sporunun yapılabildiği
ender noktalardan ama ne kadar değerlendirildiği tartışılır.
Taner ülkeye parayı inanç ve doğa turizmi için gelenlerin bıraktığını söylüyor: “Kalabalık geliyor, kişi başı 2500-3000 dolar harcıyorlar. Yiyor, içiyor, gittikleri her yerden halı, deri, kuyum, seramik alıyorlar.”