Dün sabah erken saatlerde ABD ve Rusya dışişleri bakanları Cenevre’de yaptıkları ortak bir basın toplantısında Suriye’de sağlanacak ateşkesin parametreleri üstünde uzlaştıklarını açıkladılar. Vardıkları mutabakatın detaylarını teröristlere yardımcı olmamak gerekçesiyle paylaşmadılar.
Ama anlattıklarından Rusya’nın Esad’ı, Amerika’nın da Esad karşıtı muhalefeti yönlendirmesine dayandığı belli oldu. Ateşkesin temeli Esad’ın muhalefete saldırmasının önlenmesine, muhalefetin de kendisiyle Fetih El Şam yani El Nusra ile arasına mesafe koymasına dayanıyor.
Evet, her ikisi de zor. İki tarafın da birbirine güvenmesi imkansız. Ancak ABD Dışişleri Bakanı Kerry’nin dediği gibi uzlaşma güvene değil uygulamaya ve denetime dayanıyor. Üstelik de ateşkesin bir hafta sürmesi halinde, Amerika ve Rusya’nın IŞİD ve El Nusra terörüne karşı ortak bir koordinasyon hücresi kurmasını öngörüyor.
***
Ateşkes teşebbüsünün başarılı olup olmayacağını bilmiyoruz. Ancak Kurban Bayramı’na denk gelmiş olması ve artık hemen herkesin savaştan yorgun düşmesi yüzünden bu kez başlaması ve devam etmesi için daha fazla ümit var. Ve belli ki ateşkesin sponsorları olan ABD ve Rusya da bir önceki deneyimlerinden gereken dersleri çıkartmış, bu seferkinin sağlam temellere oturması için gerekli önlemleri almış.
Ateşkesin sürmesi halinde Cenevre sürecinin başlaması ve Suriye’nin yeniden bir araya gelmesi de mümkün olacağa benzer. Çarşamba günü Londra’daki ünlü düşünce kuruluşu IISS’de Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’nun da katıldığı toplantıda Riyad Hijab başkanlığındaki Suriye meşru muhalefetinin Müzakere Yüksek Heyeti barış sürecinde izleyecekleri stratejinin temellerini yansıtan 25 sayfalık yol haritasını paylaştı, paylaşırlarken de aslında müzakereye hazır olduklarını gösterdi.
Esad rejimi de hazırsa, daha doğrusu Rusya onları hazır olmaya teşvik ettiyse, müzakerelerin yakında başlaması ihtimal dahilinde. Fakat CIA başkanının yaptığı açıklamalara bakılırsa ABD’de herkes Kerry gibi düşünmüyor. Bazıları Suriye sorununun bitemeyeceğine, hatta bitmemesi gerektiğine inanıyor. Umarız ABD de, Rusya da, diğer bölge içi ve dışı ülkeler de doğru hesap yapar ve bu sorunun daha fazla uzamasına, daha fazla insanın acı çekmesine neden olmazlar.