Papa Francesco, “20. Yüzyılın en büyük soykırımının Ermenilere yapılan soykırım olduğunu” söyledi. Bu durumda Vatikan, resmi olarak 1915 olaylarına soykırım olarak baktığını ilan etmiş oldu.
Soykırım olarak nitelendirdikleri 1915 tehcirinin temelinde, her taraftan bizi kuşatmış olan düşmanla savaşırken, Ermenilerin de bu karışıklıkta isyana yönelmesi olmuştur. Ermeniler, Osmanlıya isyan etmeselerdi, sivil-asker demeden Osmanlıya saldırmasalardı bugün ne tehciri ne de soykırımı konuşacaktık.
Daha önemlisi, Osmanlıya saldıran Ermenilerin kiliseler tarafından sınırsızca desteklenmesi her türlü silah ve iaşenin sağlanması idi. Bugün konuştuğumuz Ermeni tehcirinin baş sorumluları kiliselerdir.
İsyan öncesine gidelim:
Patrikhane, bütün kiliselerin yöneticilerini, Taşnak-Hınçak gruplarının liderlerinden seçmiş, ruhban okullarında çeteciler tarafından ders verilmesini sağlamıştır. Van’daki Akdamar Kilisesi’nin patriği Mıdırıgıç Hırimyan, dini ayin yapmaktan çok bağımsız Ermenistan kurulması için çalışıyordu. 1858’de Van’da Varak Manastırı’nda kurduğu matbaada bağımsız Ermenistan fikrini yaymaya çalışıyordu.