ARAP Baharı başta körfez olmak üzere Orta Doğu’daki ülkelerin ilişkilerine ciddi yara verdi.
Diplomatik ilişkiler başta olmak üzere temas koptu, elçilikler en düşük seviyede temsile indirildi.
Yetmedi, vekalet savaşçıları devreye girdi; hatta bunlar bazen başka ülkeler oldu, tam anlamıyla birbirlerine operasyon çekti.
Bu da ilişkilerin derin yaralar ve şehreler almasına yol açtı.
ABD’de yapılan seçim sonrası gelen yeni hükümet ve bölgeye ilişkin aldığı kararlar ise bozuk olan yapılanmanın yeniden inşasına neden oldu…
Türkiye üzerinden örnek verirsem; Suudi Arabistan ile görüşmeler yeniden başladı.
Mısır ile temas kuruldu ve karşılıklı olarak diplomatlar arası toplantılar başladı.
Birleşik Arap Emirlikleri ile kanlı bıçaklı olan ilişkiler yeni bir aşamaya geçti ve Emir Ankara’ya ziyarette bulundu.
Bunlar olurken diğer ülkeler arasındaki ilişki de yeni bir boyut kazandı.
Bir daha bir araya gelmeleri imkansız gibi görünen Katar ile Suudi Arabistan ve BAE arasında buzlar eridi; karşılıklı ziyaretler gerçekleşti.
Mısır da benzer bir tutum ile arası hiç de iyi olmayan ülkelerle karşılıklı görüşmeler yaparken, hiç olması mümkün görünmeyen İsrail ile ilişkilerini de yeni bir boyuta taşıdı.
ABD ÇEKİLİNCE
Ülkeleri bu noktaya getiren neden neydi?
Bölge üzerindeki çalışmalarıyla tanınan Oxford Üniversitesi öğretim üyelerinden Galip Dalay, gelişmenin temelinde ABD’nin bölgeden çekilmesi olduğunu vurguladı.
“Arap Baharı ve siyasal İslam’ın öneminin azalması ve farklılaşmasının da getirdiği etkiler var” deyip devam etti:
“Post Arap Baharı olmadı. Bölgeden ABD çekilince ülkeler hem Çin ve Rusya ile hem de kendi aralarında ilişkiyi geliştirme ihtiyacı duydu. Bölgesel rekabet gelişmeye başladı. Petrol sonrası döneme kendilerini hazırlama ihtiyacı ortaya çıktı.”