Arşivlerimizde, Barzan Aşireti ile ilgili yüzlerce evrak vardır ve bu evrakın hemen tamamında aşiretin 19. asırdan buyana giriştiği başkaldırılar hakkında hiç de hoş olmayan hadiseler kayıtlıdır. İşte, bunlardan biri: Bugünlerde tehlikeli bir referandum macerasına atılan Mesud Barzani’nin yabancı diplomatlarla, özellikle de Ruslar ile görüşmeler yaptıktan sonra İstanbul’a başkaldıran amcası Abdüsselâm Barzani’ye Sultan Reşad tarafından önce madalya verilmesinin ama bir sene sonra idam edilmesinin öyküsü!
MESUD Barzani son derece tehlikeli neticelere sebep olabilecek bir referandum macerasına atıldı...
İsmini son senelerde gittikçe daha fazla işitmeye başladığımız Barzani ailesi hakkında arşivlerimizde, yani Osmanlı Arşivleri’nde dünya kadar belge vardır ve bu belgelerin tamamı araştırmacılara açıktır.
Mesele işte burada, yani arşivden bu belgeleri alıp yayınlamak zahmetine katlanacak araştırmacıların ortaya çıkmalarında...
BİNLERCE BELGE VAR
Sözünü ettiğim evrak nelerle alâkalıdır bir bilseniz... Barzaniler’in 1800’lerin başından buyana genellikle devlete başkaldırıdan ibaret olan faaliyetleri, aşiret liderlerinin Osmanlı İmparatorluğu, Rusya ve İran arasında gidip gelmeleri, yabancı diplomatlar ile temasları, diğer aşiretlerle ve askerî birlikler ile girdikleri çatışmalar, tutuklanmalar, cinayetler, baskılar, ihbarlar, vesaire...
“Bağımsızlık” ifadesi bölgede o devirde pek kullanılan bir kavram olmadığı için arşivlerde muhafaza edilen belgelerde sadece “isyan” sözü geçer ve Barzan Aşireti’nin İstanbul’a karşı seneler boyunca devam etmiş olan başkaldırısı ile alâkalı bilgiler yeralır.
Sözünü ettiğim belgelerden 280 küsuru da hiç hoş olmayan bir başka hadise, 1914 Kasım’ında infaz edilen bazı idam kararları hakkındadır...